'Pensioenpot moet opgaan in nieuw stelsel'

Door verslaggever Gert Jan Dennekamp

De huidige pensioenpot van zo'n 800 miljard euro moet volledig opgaan in een nieuw pensioenstelsel. Dat schrijft de Stichting van de Arbeid in een notitie over het nieuwe pensioenstelsel van 30 maart. Volgens de Stichting van de Arbeid is de huidige spaarpot niet voldoende om de koopkracht van gepensioneerden te garanderen.

Werkgevers en werknemers verwachten "een aanzienlijke inkomensachteruitgang" als er niets verandert. Gepensioneerden moeten er rekening mee houden dat de komende tien jaar de pensioenen niet omhoog gaan. Volgens de Stichting van de Arbeid voldoende reden om de hele spaarpot in het nieuwe stelsel onder te brengen.

Verzet

Een deel van de FNV achterban verzet zich daar tegen. Ook heeft de landsadvocaat volgens betrokken aangegeven dat dit stuit op juridische bezwaren. In de notitie van de Stichting van de Arbeid wordt gepleit voor een verplichte overgang. Als dat niet lukt moet iedere deelnemer de keuze krijgen of de opgebouwde tegoeden achterblijven in het oude stelsel of meegaan in het nieuwe stelsel.

Sociale partners en de overheid overleggen op dit moment over een nieuw pensioenstelsel. Over de hoofdlijnen heeft de NOS eerder al bericht. Kern van een nieuw systeem is dat er geen onvoorwaardelijke toezeggingen meer worden gedaan. Het pensioen wordt dus minder zeker, maar tegelijk blijkt uit berekeningen die in opdracht van de Stichting van de Arbeid zijn gemaakt dat de koopkracht in het nieuwe systeem beter wordt beschermd dan onder de bestaande regeling.

Aangescherpt

Omdat de eisen aan het huidige stelsel worden aangescherpt moeten pensioenfondsen grotere buffers opbouwen. Dat betekent dat dat geld niet gebruikt kan worden voor de indexatie, het verhogen van de pensioenen. De pensioenen zullen, zo verwachten de sociale partners, dus langere tijd op hetzelfde niveau blijven. 'Dit impliceert een aanzienlijke koopkrachtachteruitgang voor gepensioneerden en een reëel achterblijvende pensioenopbouw voor actieven (werknemers).'

De Stichting van de Arbeid meent dat de huidige pensioenregeling 'per saldo tot lagere pensioenuitkomsten leidt dan wanneer deze aanspraken worden omgezet in nieuwe aanspraken.'

Volgens de Stichting van de Arbeid moeten fondsen nog wel naar een zekere mate van zekerheid streven. Totale zekerheid bestaat ook nu niet. Fondsen streven naar een zekerheid van 97,5 procent. In de toekomst zou dat 90 procent moeten worden.

Uitkeringen gekort

De kans dat het misgaat wordt dus wel groter. Als pensioenfondsen te weinig in kas hebben worden de uitkeringen gekort. Die korting wordt dan wel uitgesmeerd over tien jaar. Zo worden 'geen rekeningen doorgeschoven naar latere toetreders; de huidige deelnemers verdelen onderling het opgetreden tekort.'

We leven met elkaar steeds langer. In totaal kost de stijgende levensverwachting de pensioenfondsen zo'n 50 miljard euro. Dat is een forse tegenslag voor de fondsen, daarom willen werkgevers en werknemers dat de pensioenleeftijd langzaam meestijgt met de levensverwachting. Op die manier wordt er extra gespaard. Dat geld wordt opzij gelegd voor een langer pensioen en om tegenslagen in de toekomst te compenseren. Mocht de leeftijd dan toch nog sneller groeien dan verwacht, dan moet.

Gaten

Daarnaast kunnen de gaten die ontstaan door de stijgende levensverwachting en de tegenvallende beurzen niet langer worden gedempt met een hogere premie. Toch is dat geen absoluut verbod, want in de notitie staat ook datr aan de CAO tafel altijd nog andere afspraken gemaakt kunnen worden. Daarmee komt de Stichting van de Arbeid de rebellerende achterban van de FNV enigszins tegemoet. Vooral FNV-bondgenoten wilde dat die mogelijkheid opblijft.