PFAS-uitstoot Chemours flink omlaag, 'maar op 95 procent is weinig zicht'
Op 95 procent van de PFAS die het fabrieksterrein van Chemours in Dordrecht verlaat, is te weinig zicht. Dat zegt de provincie Zuid Holland. Het gaat om afvalstromen die het terrein verlaten. Chemours laat weten dat al het afval wordt gerecycled of vernietigd, maar volgens de provincie bestaat het risico dat dat ook in het milieu terechtkomt, omdat er te weinig zicht op is.
De laatste tijd is er veel te doen geweest over de giftige PFAS-stoffen in de grond. Veel bouwprojecten kwamen stil te liggen door de strenge norm die het kabinet stelde. Inmiddels is die norm versoepeld en een deel van het werk weer opgepakt, maar PFAS komt nog steeds in het milieu terecht. Dat komt behalve uit het buitenland en uit producten zoals blusschuim, dus ook door de uitstoot van fabrieken. Teflon-producent Chemours in Dordrecht is de grote uitstoter van PFAS-stoffen in Nederland.
Het bedrijf heeft de uitstoot van GenX, de PFAS-stof die zij gebruiken, via water en lucht drastisch verminderd. De komende jaren wil het bedrijf die nog verder terugdringen. Maar die uitstoot zou volgens de provincie wel eens het topje van de ijsberg kunnen zijn.
'Vergunningen gaan maar over vijf procent van de uitstoot'
"Ons motto is: we doen het veilig, of we doen het niet", staat op het voorblad van een informatiebrochure van Chemours Dordrecht. Het bedrijf zegt maatschappelijk verantwoord te ondernemen, en heeft daarom 75 miljoen euro geïnvesteerd in filters en een verbrandingsoven. Het doel? Eind volgend jaar moet de PFAS-uitstoot met 99% zijn verlaagd.
Zie hoe Chemours de afgelopen jaren de uitstoot via water en lucht verminderd heeft, en dat nog verder wil verlagen, in deze grafiek.
Maar dat gaat maar over 5 procent van alle PFAS die het terrein van Chemours verlaat, zegt gedeputeerde Floor Vermeulen. "Zo'n 95 procent van de PFAS verlaat via afvalstromen het fabrieksterrein, en daar gaan wij als provincie niet over". Die stoffen worden vervoerd om te recyclen, zodat ze opnieuw gebruikt kunnen worden in het productieproces, of om te worden vernietigd.
Op die uitstoot is weinig zicht, zegt de provincie. En volgens Vermeulen bestaat het risico dat een deel van die stoffen toch in het milieu terechtkomt.
Chemours zegt dat dat niet klopt. "Meer dan 97 procent van de GenX-stoffen die Chemours gebruikt, wordt hergebruikt of vernietigd", zegt een woordvoerder. "Dat betekent dat deze niet in het milieu komen". De rest, 3 procent, werd voorheen uitgestoten naar water en lucht, en met de nieuwe maatregelen wordt die uitstoot met 99 procent gereduceerd, zegt het bedrijf.
'We weten heel weinig'
Er is inderdaad een risico dat een deel van de stoffen die gerecycled en vernietigd moeten worden, ook in het milieu terechtkomen, zegt Annemarie van Wezel, hoogleraar milieu ecologie aan de Universiteit van Amsterdam. "We weten helemaal niet hoe dat recyclen precies werkt, en hoe zeker het is dat daar niks lekt".
Van Wezel verwijst ook naar een kritisch rapport van de Inspectie Leefomgeving en Transport, dat deze zomer gepubliceerd werd. De onderzoekers concludeerden toen dat er te weinig opgetreden wordt tegen de verspreiding van GenX via afvalstromen.
Van Veldhoven
De minister voor Milieu, Stientje van Veldhoven, erkent dit probleem. "Het is heel belangrijk dat we weten waar die PFAS blijft als die een bedrijf verlaat."
Volgens de minister vraagt dit om een Europese aanpak. Wel gaat ze zelf ook over tot actie. Ze wil alle bedrijven die met PFAS-achtige stoffen te maken hebben, verplichten om het te melden als er PFAS-stoffen in hun afval zitten.
"Zodat degene die dat afval krijgt, ook weet dat ze daar zorgvuldig mee om moeten gaan", aldus Van Veldhoven. Uiterlijk eind 2020 zal de maatregel af zijn.
Veel vragen
Het lastige aan het PFAS-dossier, voor beleidsmakers, bedrijven en wetenschappers, is dat het er zoveel vraagtekens zijn. "We weten er relatief weinig over", zegt Majorie van Duursen, hoogleraar toxicologie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. "We weten niet hoe het zich verspreidt in het milieu, en als we het vinden kunnen we niet achterhalen waar het vandaan komt".
Gematigd positief
Dat er weinig zicht is op de totale uitstoot van Chemours, neemt niet weg dat toxicologen gematigd positief reageren op het terugdringen van de uitstoot waar wel vergunningen voor zijn. Daar heeft het bedrijf ook tientallen miljoenen in geïnvesteerd. "Het is een goed voorbeeld van hoe een bedrijf door bewustwording en nieuwe technieken de uitstoot terug kan dringen", zegt Van Wezel.
Ook Van Duursen, vindt het goed nieuws. "Geweldig dat de uitstoot zo enorm verlaagd kan worden met een relatief simpele oplossing". Ze heeft het over het koolstoffilter dat het bedrijf heeft geïnstalleerd. "Dat dit niet eerder is gebeurd is verbazingwekkend, maar ik juich toe dat het er nu is".
"Maar het streven moet zijn, een uitstoot van nul", vinden zowel Van Wezel als Van Duursen. Want wat je uitstoot, breekt niet vanzelf af. Dat telt over de jaren bij elkaar op.
