Hongkong gaat stemmen: 'Mensen zien het echt als een referendum'
Normaal gesproken houdt niemand zich bezig met de districtsverkiezingen in Hongkong. Maar na maanden van anti-overheidsprotesten zijn de verkiezingen van morgen een waar referendum.
"Het is natuurlijk een beetje raar om te praten over het opruimen van hondenpoep terwijl de hele stad zich 24 uur per dag bezighoudt met de vraag: wat is de toekomst van Hongkong?", zegt Paul Zimmerman over de enige democratische verkiezingen in Hongkong. Hij is sinds 2010 raadslid voor zijn district Pok Fu Lam, met 20.000 inwoners. "Men ziet het hier echt als een referendum."
De spanningen in de stad gingen ook niet voorbij aan de campagne. Prominent Albert Ho van de Democratische Partij werd op straat in elkaar geslagen. Eerder deze maand werd bij kandidaat-districtsraadslid Andrew Chiu een oor afgebeten. Junius Ho, een pro-Pekingkandidaat die eerder de hand schudde met enkele van de tientallen mannen in witte t-shirts, werd recentelijk neergestoken.
Correspondent Sjoerd den Daas ging met Zimmerman, die Nederlandse roots heeft, mee op campagne:
Bij de districtsverkiezingen, traditioneel gedomineerd door pro-Pekingpartijen, mogen Democraten na maanden van protesten hopen op een meerderheid. "De Democraten hebben nooit echt het geld gehad om in elk district een kandidaat te hebben", zegt Zimmerman over die zwakkere positie.
Partijen als de DAB, die sterke banden hebben met het lokale Liason Office van Peking, hebben dat geld wel. De partij leurt kiezers met gratis theedrinkceremonies en goedkope reisjes. Danny Siu, kandidaat voor pro-Pekingpartij DAB in Pok Fu Lam, zegt overigens niets van links met het vasteland te weten. "Ik draai mijn campagne met mijn familie, ik betaal het uit eigen middelen."
Kans op meer democratie
Een meerderheid behalen in de districten, waar morgen 452 zetels verdeeld worden, is belangrijk. "Dan hebben we namelijk de mogelijkheid om er 117 zetels bij te krijgen in het Verkiezingscomité voor de leider van Hongkong", zegt Zimmerman. In totaal zijn daar 1200 stemmen te verdelen, een kwart daarvan bestaat uit de districtsraadsleden. "Daarmee zou de representatie van het volk verbeteren en is er een grotere kans dat dingen opgelost worden." Nog steeds geen democratie dus, wel meer zeggenschap over wie in 2022 de nieuwe chief executive van de miljoenenstad wordt.
Een vooruitzicht dat Democraten graag aangrijpen om de ruim 4 miljoen stemgerechtigden naar de stembus te krijgen. "Ik verwacht dat de opkomst hoger zal liggen dan bij de vorige verkiezingen", zegt Yeung Sum, voormalig voorzitter van de Democratische Partij. Bij de vorige verkiezingen in 2015 kwam 47 procent van opdagen. "Ik denk dat meer mensen nu van hun stem gebruik zullen maken om hun grieven ten aanzien van de overheid te uiten", aldus Sum, die eerder zelf districtsraadslid en parlementariër was.
Het mag een wonder heten dat de verkiezingen doorgaan. Al bijna een half jaar wordt Hongkong geteisterd door steeds gewelddadiger wordende onlusten. Afgelopen week bereikten de protesten een voorlopig hoogtepunt, toen demonstranten verschillende universiteiten bezetten en belangrijke verkeersknooppunten lamlegden. Er vlogen toen ook brandbommen en zelfs pijl en boog werden ingezet.
"In plaats van te focussen op het geweld zou ik de overheid willen oproepen te onderzoeken waarom mensen zo ontevreden zijn", zegt Yeung. "Er is geweld gebruikt door sommige demonstranten. Maar ik vind dat er excessief geweld gebruikt wordt door de politie, wat het vuur weer verder opstookt. Ik hoop dat de overheid hier in Hongkong, maar ook in Peking, luisteren naar het signaal dat de stemmers dit weekend geven in de districtsverkiezingen."
Om de 'volksraadpleging' in goede banen te leiden zijn zondag alle verloven bij de politie ingetrokken. 31.000 agenten bewaken de openbare orde. Stemhokjes op universiteitscampussen zijn, gezien de recente escalaties, verhuisd naar andere plekken in de stad.
