Voetbalspel of fruitautomaat? Maatregelen dreigen voor FIFA-maker EA

• Charlotte Waaijers en Nik Wouters

De Kansspelautoriteit werkt aan maatregelen tegen de maker van het populaire voetbalspel FIFA. In de game - vorig jaar het best verkochte spel van Europa - zitten volgens de autoriteit verboden gokelementen. De Amerikaanse gamemaker EA weigert ze er in Nederland tot nu toe uit te halen.

Bronnen bevestigen dat de toezichthouder en de spelmaker hierover met elkaar in gesprek zijn. Dit vertelden ze naar aanleiding van vragen over gokelementen in games van de NOS Podcast over economisch nieuws, POEN.

Het gaat om de Ultimate Team-kaarten die spelers in het spel kunnen kopen. Ze weten vooraf niet welke speler ze uit die pakjes krijgen. Wie een zeldzame speler wil hebben, moet pakjes blijven kopen.

Op zich is dat volgens de wet geen probleem, wel dat de inhoud van de kaarten via omwegen op handelsplaatsen te verkopen is. De inhoud van de kaarten is op die manier in geld om te zetten en dat maakt het volgens de Kansspelautoriteit gokken. Daarnaast zou het jonge spelers kunnen aanzetten om later echt te gaan gokken.

De Kansspelautoriteit kan een boete opleggen of een last onder dwangsom. De boete kan maximaal 10 procent van de omzet van het bedrijf zijn.

De Kansspelautoriteit wil niet bevestigen dat er naar EA een onderzoek loopt. Zolang de procedure niet is afgerond mag de toezichthouder geen namen van bedrijven publiceren.

EA heeft niet gereageerd op vragen van de NOS. In eerdere verklaringen zei het gamebedrijf de spelerskaarten te zien als verrassingselementen, te vergelijken met chocolade-eieren waar speelgoed in zit.

'Gevoel dat je nét misgrijpt'

"De diepgang van dit soort verrassingen in games kan veel verder gaan", zegt Derk de Geus van de Nederlandse gamestudio Paladin Studios. "De grote gamemakers kienen heel goed uit hoe groot de kans is dat je een hele goede speler krijgt. En er worden allerlei toeters en bellen aangehangen. Je krijgt steeds het gevoel dat je nét misgrijpt."

Eerder heeft de Kansspelautoriteit met een oproep geprobeerd om spelmakers te overtuigen om loot boxes (virtuele schatkistjes) uit hun spellen te halen. Verschillende spelmakers hebben daar gehoor aan gegeven. In de FIFA-spellen zijn voor zover bekend geen aanpassingen gedaan. Wel kun je tegenwoordig zien hoeveel kans je hebt om een zeldzame speler te krijgen.

De voorzitter van de Kansspelautoriteit schreef eerder in een blog tegen illegale loot boxes te willen optreden. "Desnoods met juridische stappen, als al het andere (brieven, gesprekken, waarschuwen) niet helpt."

België

Voor EA zijn de spelerskaarten erg lucratief. Het gamebedrijf haalt jaarlijks 5 miljard euro aan omzet binnen, meer dan 1 miljard daarvan komt uit digitale diensten zoals de spelerskaarten. Daar wordt inmiddels meer mee verdiend dan met de verkoop van de spellen zelf.

In België heeft EA wel maatregelen genomen en de verkoop van de spelerskaarten uit het spel gehaald. De wetgeving is daar strenger; er dreigden gevangenisstraffen voor de makers van het spel als er geen maatregelen werden genomen.

Nieuwsuur maakte eerder een special over de verslavende elementen in games. Kijk die hieronder: