Beloofde genderbalans in de Europese Commissie niet gehaald
De nieuwe Europese Commissie komt lastig op gang. Het aantal vrouwen in de commissie is minder dan beloofd, de portefeuilles zijn niet goed verdeeld en de sociaaldemocraten voelen zich onderbedeeld en dreigen tegen te stemmen. Door deze problemen bestaat nog steeds het gevaar dat Ursula von der Leyen niet op 1 december kan beginnen.
De nieuwe voorzitter van de Europese Commissie beloofde bij haar benoeming dat er net zoveel vrouwen als mannen Eurocommissaris zouden worden. Die belofte zorgde er uiteindelijk voor dat ze net voldoende steun kreeg.
Het leek haar ook te lukken, met veertien mannen en dertien vrouwen in de nieuwe Commissie. Maar het Europees Parlement gooide roet in het eten door drie kandidaten af te wijzen, waaronder twee vrouwen. Er zijn vervangers gevonden en als die wel worden geaccepteerd door de Europese politici dan bestaat de nieuwe commissie uit twaalf vrouwen en vijftien mannen.
Gebroken beloftes
Dat is geen genderbalans, vinden ze bij de sociaaldemocraten. Ze noemen het exemplarisch voor de nieuwe voorzitter die politiek bedrijft terwijl ze over een pad met gebroken beloftes loopt. Agnes Jongerius, de fractieleider van de PvdA in Europa, is ontevreden. "Von der Leyen kreeg van ons het voordeel van de twijfel door een team te presenteren met evenveel vrouwen als mannen, met veel sociaaldemocratische commissarissen en een progressief programma."
Maar dat voordeel van de twijfel is verdwenen omdat het aantal sociaaldemocraten is verminderd, er minder vrouwen zijn en de zwaarte van de portefeuille voor veel sociaaldemocratische commissarissen ook tegenvalt.
Baardmans
Bij Forum voor Democratie zijn ze positiever. "Het moet niet een wiskundige berekening worden", zegt fractievoorzitter Derk Jan Eppink. "Twaalf of elf vrouwen tegenover iets meer mannen is toch een soort balans."
En de PvdA moet al helemaal niet zeuren wat hem betreft. "Als Nederland een vrouw naar voren had geschoven in plaats van een baardman die zich zelf feminist noemt was het probleem ook opgelost", zegt Eppink doelend op Frans Timmermans.
De liberale partijen hebben er begrip voor dat Von der Leyen niet helemaal is geslaagd in haar opzet. "We moeten snel aan de slag", klinkt het bij de VVD. "De nieuwe Europese Commissie neemt al een hele stap met waarschijnlijk twaalf vrouwen, waar Juncker met slechts negen vrouwen begon, maar nu is het van belang dat er snel aan het werk wordt gegaan", zegt Malik Azmani.
Minder zware portefeuille
Bij GroenLinks vinden ze het ook bedroevend dat de regeringsleiders nog steeds met mannen op de proppen komen. "Ursula von der Leyen had moeten zeggen: als je met mannen komt, krijg je een minder zware portefeuille", zegt fractievoorzitter Bas Eickhout. "Ook tegen president Macron had ze moeten zeggen dat Frankrijk alleen de zware portefeuille Defensie-industrie en Interne Markt zou kunnen behouden als hij opnieuw een vrouw zou voordragen."
Frankrijk wilde aanvankelijk een vrouw (Sylvie Goulard) als commissaris, maar die werd afgewezen door het parlement.
Eickhout gaat niet dreigen. "Dat doen de sociaaldemocraten maar. Ik vind wel dat Von der Leyen niet goed bezig is. Ze belast een Hongaar met de uitbreiding van de EU. Dat betekent dat iemand uit een land waar ze het met de rechtsstaat niet zo nauw nemen, nieuwe landen gaat beoordelen op de vraag of hun rechtstaat wel voldoende robuust is. Dat is spelen met vuur."
Trend voortzetten
Ook Sophie in't Veld van D66 gaat niet moeilijk doen over het aantal vrouwen. "Ursula von der Leyen heeft een grote inspanning geleverd om evenwicht te bereiken, dat is bijna gelukt en we hebben al een eerste vrouwelijke voorzitter, dat stemt tevreden." Ze vindt wel dat de trend zich nu moet voortzetten bij de andere Europese instellingen. Het Europees Parlement bijvoorbeeld heeft nu 286 vrouwelijke leden (39 procent).
Bij het CDA valt eenzelfde reactie te beluisteren. Fractievoorzitter Esther de Lange: "De Commissie van Von der Leyen moet aan het werk. Ze heeft gewaakt over een goede balans tussen regio's, politieke partijen en mannen en vrouwen. Maar ook in deze laatste fase blijven we ons werk doen als Europees Parlement."
Oftewel van het CDA krijgt niemand een vrijgeleide. Het moeten geschikte politici zijn, ongeacht of ze man of vrouw zijn.