Spanje voor de vierde keer in vier jaar tijd naar de stembus

• Rop Zoutberg

  correspondent Spanje

De stembusmoeheid is onvermijdelijk. Spanjaarden kiezen vandaag voor de vierde keer in vier jaar tijd een nieuw parlement. Maar de vrees is dat het ook deze keer niet lukt uit de impasse van links en rechts te komen.

Peilingen voorspellen een herhaling van het eerdere scenario: in het 350 zetels tellende parlement houden na deze vierde verkiezingen linkse en rechtse partijen elkaar opnieuw in evenwicht. Geen van de blokken haalt de meerderheid, en vooral rechtse partijen blijven weigeren met links coalities aan te gaan.

"Links heeft er een grote bende van gemaakt. Er moet eerst weer eenheid onder de Spanjaarden komen", zeggen de zusjes Paloma (18) en Alicia (20) Peñarrubia. Ze staan met een Spaanse rood-geel-rode vlag bij een afgeladen bijeenkomst van de conservatieve Partido Popular (PP).

Ze hebben wel ideeën hoe die eenheid kan terugkomen. "De wet van nationale veiligheid moet worden ingezet, zodat in Catalonië de relschoppers worden opgepakt. Ook moet een nieuwe regering op scholen gaan onderwijzen wat het betekent om Spanjaard te zijn", zegt Alicia, die rechten studeert.

Ze maakt zich zorgen over de onrust in Catalonië, waar vandaag vanuit vrees voor rellen meer dan twaalfduizend politieagenten zijn opgetrommeld.

Eerder deze maand liepen de protesten in Catalonië uit de hand:

Haar zus Paloma, studente bedrijfskunde: "Het is zo triest wat daar gebeurt. Er is veel haat gezaaid. Sánchez (de demissionaire premier, en lijsttrekker van de sociaaldemocraten) heeft steeds de andere kant opgekeken."

De negatieve stemming is compleet op een bijeenkomst van de radicaal-rechtse partij Vox op het ijskoude Columbusplein in Madrid. De partij lijkt af te gaan op een grote zege. De meest optimistische peilingen voorspellen dat het populistische Vox zelfs de derde partij in het parlement wordt.

"Vox is de enige partij die de gevestigde orde nog kan wakker maken", zegt Arturo (57). Een vlag steekt uit zijn jack. Hij stemde al jarenlang niet meer, vertelt hij. De komst van Vox bracht daar verandering in. "De partij is pure noodzaak om het tij te keren."

Hij zit op kantoor bij een vliegtuigmaatschappij en wil zijn achternaam niet zeggen. Zijn grote ergernis is de wet die werd ingesteld voor de verwerking van burgeroorlog en dictatuur. "Ook de wetten over huiselijk geweld moeten weg. Het is echt niet zo dat vrouwen altijd het slachtoffer zijn, en mannen per definitie de dader", bromt Arturo.

Het niet meer geloven in de politiek delen Raúl (23) en Justina (20), al staan ze aan de andere zijde in het Catalaans conflict. Al zeven dagen bivakkeren ze in een tentenkamp bij de Universiteit van Barcelona. "Net zo lang tot er een oplossing voor Catalonië komt", vertelt Raul. Ook hij en zijn vriendin willen niet hun achternaam in dit verhaal komt.

Raúl - dreadlocks, bakje met kikkererwten op de knieën - gaat vandaag wel stemmen, zij het blanco. "Geen enkele partij verdient nog mijn stem. Spanje is een corrupt land, er zit onderhuids zoveel rotzooi." Ze zien er moe uit. Om de beurt houden ze de wacht omdat er nogal wat mensen om het tentenkamp zwerven en spullen stelen.

Vriendin Justina - bordje rijst - weet nog niet wat ze gaat doen. "Ik heb geen idee of blanco stemmen zin heeft." De Catalaanse onafhankelijkheid is een groot ideaal, maar ze vertrouwt de politiek niet meer. "Het werkt allemaal niet. Ik wil geen koningshuis, geen van deze politieke partijen. We moeten weer op nul beginnen."