IS-leider opgespoord door Nederlandse hond? 'Iedereen wil onze honden'

• Lennart Bloemhof

  redacteur Online

De Brabantse hondentrainer Marco van Hoof stelde gisteren in RTL-programma Editie NL dat een door hem getrainde hond een cruciale rol speelde bij de opsporing van IS-leider Abu Bakr al-Baghdadi. Volgens vakgenoten is er geen reden te twijfelen aan zijn claim. Nederlandse honden zijn namelijk geliefd in legers en politiekorpsen over de gehele wereld.

Van Hoof herkende zijn Mechelse herder meteen op de foto die de Amerikaanse president Trump maandag via Twitter wereldkundig maakte na de dood van Baghdadi.

Het dier zou Baghdadi een tunnel hebben ingejaagd, waarna de meest gezochte terrorist ter wereld zichzelf opblies. De hondentrainer kan het niet bewijzen. Want hij mag van de Amerikanen verder niets zeggen over de hond, die deel uitmaakt van een van de meest geheime eenheden van het Amerikaanse leger. "Maar ik heb 85 cursisten per week. Die vergeet ik vaak, maar hun honden onthoud ik allemaal", zei hij gisteravond in Langs de Lijn En Omstreken.

De bewuste tweet van Trump over de "geweldige" hond:

Hoewel Van Hoof niet meer heeft dan zijn woorden, is volgens hondentrainer Rudy van den Elzen zijn bewering zeer geloofwaardig. Het had hem eerder verbaasd als er geen Nederlandse hond bij de operatie was betrokken.

"De meeste dieren die wij in Nederland opleiden, gaan naar het buitenland", zegt Van den Elzen, die ook verbonden is aan de Koninklijke Nederlandse Politiehond Vereniging (KNPV). Zo leverde hijzelf al eens een hond aan een andere Amerikaanse elite-eenheid: de Navy Seals.

Bekijk hier waarom juist Nederland zulke goede honden aflevert:

De eerste 2,5 tot 3 jaar worden de Nederlandse honden getraind door KNPV-vrijwilligers, die verbonden zijn aan lokale verenigingen, legt Van den Elzen uit. Daarna worden de honden met KNPV-certificaat verkocht aan bijvoorbeeld de politie, het leger of aan het buitenland. Gemiddelde prijs? Zo'n 5000 euro. "Maar dat is een schijntje als je uitrekent hoeveel trainingsuren er inzitten", zegt hij.

Hij legt uit dat twee typen Nederlandse honden gewild zijn in de wereld: detectiehonden, die gespecialiseerd zijn in het lokaliseren van bijvoorbeeld geld of drugs. En surveillancehonden, zoals de hond die is gebruikt bij de operatie tegen Baghdadi.

Afhankelijk van waar de honden terechtkomen, worden ze verder gespecialiseerd. Zo heeft de hond van Van Hoof mogelijk ook geleerd in het water te springen vanuit een helikopter en om met zijn begeleider aan een parachute een vliegtuig te verlaten.

'Staan op één in de wereld'

Er zijn ook Nederlandse bedrijven die de honden verder trainen, zoals het bedrijf van Koen Schellekens. Met zijn K9 Group Holland levert hij honden aan legers, politiekorpsen en douanes over de hele wereld. Van Iran en Aziatische landen tot de VS. De cijfers op de bedrijfssite zijn veelzeggend: 2341 getrainde honden, die in totaal 700.000 kilo aan drugs hebben gevonden.

Het verbaast Schellekens ook niet dat er mogelijk een Nederlandse hond is ingezet bij de operatie tegen Baghdadi: "Nederland staat op één in de wereld. Iedereen wil onze honden" zegt hij. "En als je ziet hoeveel er op Schiphol vertrekken, komen we tegenwoordig gewoon honden tekort."

Het kan zelfs dat de terreurleider met Nederlandse woorden de tunnel is ingejaagd waarin hij zichzelf opblies. "Want begeleiders blijven vaak werken met de Nederlandse commando's die wij ze leren. Zo kunnen verdachten de honden niet beïnvloeden, hebben ze me in Amerika eens uitgelegd", zegt Schellekens.

Een ooggetuige spreekt over de actie in Syrië waarbij IS-leider Baghdadi om het leven kwam:

Volgens hem zijn Nederlandse honden zo gewild, omdat er met de in 1907 opgerichte KNPV in de afgelopen eeuw een unieke structuur is opgezet. Schellekens: "We zijn een klein landje. Iedereen kent elkaar en het trainen van honden gaat echt van vader op zoon. Er is zo onderling veel kennis uitgewisseld, knowhow over africhting opgedaan en er is een bepaald fokprogramma opgezet. Daarbij wordt minder gekeken naar ras en gaat het meer om anatomische eigenschappen."

De Mechelse herder die gebruikt is bij de operatie tegen Baghdadi staat volgens Schellekens bijvoorbeeld bekend om zijn werklust en moed. "Daarnaast is hij anatomisch perfect. Hij is snel én compact." Niet toevallig werd hetzelfde type hond ook ingezet bij de operatie in 2011 in Pakistan waarbij al-Qaida-leider Osama bin Laden werd gedood.

Volgens hondentrainer Rudy van den Elzen is het wel belangrijk dat de honden naast goed in hun werk ook vooral normaal zijn. "Ik vergelijk ze altijd met mariniers", zegt hij. "Ze moeten op commando geweld kunnen gebruiken. Maar daarbuiten moeten ze sociaal zijn. Zo kunnen ze situaties beter overzien en handelen ze eerder vanuit moed en niet vanuit angst."

Die kijk op honden is een verschil met een aantal decennia terug, zegt Van den Elzen, toen honden vooral fel en agressief moesten zijn. "Op die manier blijven we onze trainingen, en dus onze honden, verbeteren."