Mispaksel-prijs voor meest onzinnige plastic verpakking uitgereikt

De Mispaksel-award voor de meest onzinnige en onnodige verpakking van 2019 gaat naar de biologische paprika van de Jumbo. De supermarktketen krijgt de dubieuze prijs van milieuorganisatie Greenpeace omdat het een onnodige en misleidende verpakking is.

De paprika is verpakt in een zogenoemde composteerbare plasticverpakking. Volgens de campagneleider plastic van Greenpeace, Meike Rijksen, is dat een schijnoplossing. "Zo'n bioplastic-verpakking breekt alleen af onder hele specifieke omstandigheden. Dat gebeurt niet in een composthoop bij mensen thuis."

Ook kunnen composteerbedrijven niks met zo'n verpakking, zegt ze. De composteertijd van bioplastic is namelijk langer dan die van ander gft-afval. Supermarktketen Jumbo heeft Greenpeace vandaag beloofd kritisch te kijken naar de verpakking. Ook zeggen ze te kijken naar hun hele verpakkingsbeleid.

Alle genomineerden

Apart verpakte paprika's liggen niet alleen bij de Jumbo. Ook andere supermarktketens verpakken groente en fruit vaak onnodig, vindt Rijksen. Zoals je bij veel winkels bananen in een plastic zak ziet liggen.

"Dat de Jumbo dit jaar heeft gewonnen komt door onze achterban. Die hebben deze paprika ingezonden. Dat komt waarschijnlijk ook doordat het een biologische variant is, dat roept nog meer ergernissen op bij mensen."

Iedereen kon onzinnige en onnodige verpakkingen insturen naar de organisatie, die daaruit een top 5 samenstelde. Andere genomineerden dit jaar waren de Fairtrade bananen van de Plus, die 'ondanks hun natuurlijke jasje' toch in plastic zitten, de snoepjes van Smint, verpakt in een plastic doosje, folie én een zakje, de couscoussalade van de Albert Heijn, met enkele ingrediënten apart in het plastic en een plastic flesje water van Nestlé met plastic dop.

Rijksen legde in het NOS Radio 1 Journaal uit dat het gebruik van plastic in veel gevallen niet nodig is. "Natuurlijk zijn er uitzonderingen, denk aan bijvoorbeeld een komkommer die uit Spanje komt. Die blijft langer goed als-ie in plastic zit."

Maar in heel veel gevallen, zoals de biologische paprika, wordt er alleen maar plastic omheen gedaan om hem te onderscheiden van een gewone paprika, zegt ze. "Dat kan je ook doen met een sticker of een 'brandmerk' door een laser."

Gebruiksgemak voorop

Nynke Arntzen, die werkt bij het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken, snapt wel waarom sommige fabrikanten zoveel verpakking gebruiken. "Als je kijkt naar de verpakking van de snoepjes van Smint bijvoorbeeld, dan is dat waarschijnlijk bedacht omdat het gebruiksgemak van de consument vooropstaat. Dat kost dan meer materiaal, maar daardoor kan je wel met één hand makkelijk een snoepje in je mond doen."

Ook zij is er voorstander van om zo min mogelijk verpakkingsmateriaal te gebruiken. "Daarbij moet je wel het product in je achterhoofd houden", voegt ze eraan toe. "Denk bijvoorbeeld aan een televisie: die moet bij het verplaatsen niet kapot gaan omdat de doos niet stevig genoeg is."

Bij wasmiddelen gaat het goed, zegt ze. Verpakkingen van wasmiddelen zijn in de afgelopen jaren flink kleiner geworden, doordat water uit de vloeistof is gehaald. "Doordat we nu hoog geconcentreerd wasmiddel hebben, kan de verpakking kleiner en hebben we minder materiaal nodig."

Alles op alles zetten om plastic te vermijden is niet altijd de juiste oplossing, denkt Arntzen. Zo ziet ze tegenwoordig dat veel fabrikanten overstappen van plastic op papier en karton. "Maar als je wil dat iets waterdicht is, dan heeft dat geen zin. Dan moet je weer een ander materiaal toevoegen en dat maakt dan bijvoorbeeld de recycling weer lastig."

Verschuiven naar andere verpakkingsmaterialen heeft ook volgens Rijksen geen zin. "Voor papier is het nodig veel bomen te kappen, dan hebben we weer een ander probleem. Ons punt is daarom: gebruik minder verpakkingsmateriaal. Plastic wordt nu vaak gebruikt voor marketing om een product mooi en aantrekkelijk te maken."

Mispaksel van 2018

De trofee voor de Mispaksel vorig jaar ging naar de per stuk verpakte winegums van Red Band. Het bedrijf wil zo voorkomen dat mensen achter elkaar een zak winegums leegeten. "Ze beloofden ons de verpakking aan te pakken, maar dat is vooralsnog niet gebeurd", zegt Rijksen.

Dit jaar heeft ze meer hoop: "Van de vijf genomineerden dit jaar zijn er al twee die hebben gezegd dat ze hun verpakking gaan aanpassen. We hopen natuurlijk dat ze niet alleen kijken naar deze producten, maar hun hele assortiment aanpakken."