Hoe een hippe kantoorverhuurder opeens 39 miljard minder waard werd

• Nando Kasteleijn en Thom Opheikens

  redacteuren Tech en Economie

Wie door de Amsterdamse Weesperstraat loopt en goed kijkt, kan de witte letters boven een deurpost zien prijken. 'WeWork' staat er, op een zwart bord. Achter de gevel gaat een bedrijf schuil met hippe werkplekken. Niets doet vermoeden dat het in korte tijd van zijn voetstuk viel en daarmee een voorbeeld werd van de investeringsgekte in Silicon Valley.

Deze week werd bekend dat Softbank, de belangrijkste investeerder van het bedrijf, de controle overneemt. De Japanse telecomgigant en techinvesteerder doet ook een nieuwe miljardeninvestering. Voormalig CEO en mede-oprichter van WeWork, Adam Neumann, is aan de kant gezet. Hij krijgt een vertrekpremie mee van maar liefst 1,7 miljard dollar, meldde The Wall Street Journal.

Van 47 naar 8 miljard dollar

De problemen bij WeWork ontstonden in september. Het moederbedrijf, We Company, zou naar de beurs gaan en dat moest een ongekend succes worden voor de CEO van SoftBank, Masayoshi Son. Hij vergelijkt WeWork ook wel met Alibaba, de e-commercegigant uit China waarin hij eerder investeerde.

Moederbedrijf We Company zou volgens berekeningen 47 miljard dollar waard zijn. Daarmee werd het, volgens een overzicht van The Wall Street Journal, het meest waardevolle Amerikaanse bedrijf dat nog naar de beurs moest komen. Inmiddels is die waardering fors bijgesteld, naar minder dan 8 miljard dollar.

Overlevingskans 50 procent

Dat roept de vraag op of het bedrijf de problemen nog wel te boven kan komen. "Ik zou het toch niet meer dan 50 procent kans geven dat het de komende jaren overleeft", zegt Erik Stam, hoogleraar economie aan de Universiteit van Utrecht. Volgens hem heeft WeWork partijen nodig die wereldwijd gebruik willen maken van de faciliteiten.

De kapitaalinjectie van Softbank is een noodgreep. Volgens Amerikaanse media zou WeWork al volgende maand zonder geld zitten. De problemen zijn naar verluidt zo nijpend dat het uitvoeren van een ontslagronde van 2000 mensen niet mogelijk was. Er zou geen geld zijn voor de ontslagvergoedingen. Inmiddels heeft SoftBank er miljarden extra in gepompt.

Nu er weer geld is, komt de ontslagronde in een stroomversnelling. De Financial Times meldde woensdagavond dat WeWork 4000 medewerkers wil ontslaan: 30 procent van het totale personeelsbestand.

"Ik denk dat er altijd al problemen waren bij WeWork, alleen werden die pas zichtbaar toen het bedrijf naar de beurs ging. Toen werden de cijfers openbaar", zegt Janneke Niessen, oprichter van CapitalT, een Nederlands investeringsbedrijf. "Verlies maken is niet erg, als er maar zicht is op groei en dat was hier gewoon totaal onduidelijk."

SoftBank kende die cijfers wél en zag blijkbaar tóch een grote potentie. De afgelopen jaren staken de Japanners al meer dan 10 miljard dollar in WeWork. En daar komt de reddingsoperatie nog bovenop.

Dat er zo veel geld wordt gestoken in een bedrijf is volgens Niessen niet vreemd. "Dat is de winner takes all-strategie, waarbij er uiteindelijk één groot bedrijf overblijft." Verlies maken maakt dan niet uit, zolang een bedrijf maar perspectief heeft om in een sector die ene grote, en daarmee ook winstgevende, speler te worden. Denk aan Facebook en Google, die concurrenten ver achter zich lieten. "Maar die regel geldt niet voor WeWork", zegt ze.

Volgens hoogleraar Stam werd gedacht dat WeWork, net als andere populaire start-ups in Silicon Valley, ook veel geld waard is. "Maar er is een belangrijk verschil: WeWork doet voorkomen dat het een techbedrijf is, maar in feite is het een vastgoedonderneming die een ervaring levert."

Janneke Niessen denkt dat WeWork nog wel een succes kan worden, maar niet tegen de waardering van 47 miljard dollar. "Ze moeten die nieuwe investering gebruiken om financieel gezond te worden." Door bijvoorbeeld te kijken naar welke locaties winstgevend zijn en welke niet. "Als ik mijn gebouw aan WeWork zou verhuren, zou ik nu best zenuwachtig worden", voegt ze toe.

Vijf vestigingen in Nederland

Naast het pand aan de Weesperstraat heeft WeWork nog vier vestigingen in Nederland, allemaal in Amsterdam. Twee van die vestigingen moeten nog open gaan. En dat gaat ook gebeuren, blijkt uit een reactie van WeWork. Volgens Wybo Wijnbergen, de directeur van WeWork in Noord-Europa, is het bedrijf committed aan Amsterdam.

Eigenaren van het vastgoed dat WeWork doorverhuurt, die de NOS heeft gesproken, geven geen commentaar.