Slachtoffers mensenhandel verdwijnen uit beeld door nieuwe privacyregels
Er is steeds minder zicht op slachtoffers van mensenhandel. Vooral Nederlandse kinderen die seksueel worden uitgebuit raken uit beeld. Het aantal geregistreerde slachtoffers van mensenhandel is de afgelopen jaren bijna gehalveerd, schrijft de Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen in een rapport. Daardoor komt de bescherming van slachtoffers in gevaar.
In 2014 kreeg CoMensha, het Coördinatiecentrum tegen mensenhandel, 1255 meldingen. Vorig jaar waren dat er nog maar 668.
Vooral hulpinstanties melden veel minder. Volgens de Nationaal Rapporteur heeft dat te maken met de nieuwe privacywetgeving die vorig jaar van kracht werd. Organisaties zeggen dat ze geen melding meer mogen doen zonder toestemming van het slachtoffer. "Wat heb je aan privacyregels als je ten prooi valt aan een mensenhandelaar?", vraagt rapporteur Herman Bolhaar. "Dan wil je in de eerste plaats dat je beschermd wordt. En daarom moeten we weten wie het zijn."
Voor verwerking van gegevens moeten we expliciet toestemming vragen. Ik schat dat nog maar een op de vijf slachtoffers akkoord geeft.
Bij jeugdzorginstellingen en zorgcoördinatoren is ten onrechte een kramp ontstaan, merkt Ina Hut van CoMensha. "Terwijl zij juist ontzettend belangrijk zijn bij het signaleren van mensenhandel."
De NOS sprak verschillende instellingen die hulp bieden aan slachtoffers. Zij erkennen dat ze door de privacyregels terughoudend zijn geworden met melden. Een van de organisaties, Fairwork, deed eerder zo'n 125 keer per jaar melding van mensenhandel; vorig jaar nog maar 5 keer.
Ook het aantal meldingen door hulporganisatie Fier liep flink terug. "Voor iedere verwerking van gegevens moeten we nu expliciet toestemming vragen", zegt Rob Kelder, zorgcoördinator mensenhandel in Friesland. "Ik schat dat nog maar een op de vijf slachtoffers akkoord geeft. Ze zien het voordeel niet direct."
Minder effectief
Minder registraties betekent volgens de Nationaal Rapporteur dat er minder effectief tegen mensenhandel kan worden opgetreden. Volgens de betrokken organisaties zijn de problemen met mensenhandel in Nederland nog altijd even groot.
De Nationaal Rapporteur meldt dat vooral het zicht op slachtoffers van seksuele uitbuiting dramatisch is afgenomen. Bolhaar schat dat er jaarlijks zo'n 3000 mensen in Nederland gedwongen worden tot prostitutie, van wie 1300 minderjarigen. Vorig jaar waren er maar 132 meldingen over seksuele uitbuiting, waarvan 29 over minderjarigen.
Vorig jaar kondigde het kabinet maatregelen af om mensenhandel te bestrijden. Maar volgens de Nationaal Rapporteur is die aanpak te versnipperd. "Het is los zand, we zijn niet gericht genoeg bezig", zegt Bolhaar. Ook vorig jaar klonk al kritiek dat een visie en concrete doelstellingen ontbreken.
