Steeds meer optimisme over nieuw brexit-akkoord
De EU is heel dicht bij een nieuw brexit-akkoord met het Verenigd Koninkrijk. Uit steeds meer Europese hoofdsteden komen optimistische geluiden en ook in Brussel is er bij diplomaten te horen dat het kan lukken.
Kern van het nieuwe akkoord is dat de omstreden backstop wordt vervangen en er nieuwe douane-afspraken komen. Grootste struikelblok blijft wel of de Britse premier Johnson het nieuwe akkoord door het Lagerhuis kan krijgen.
De onderhandelingen zijn serieus, zo bevestigen verschillende EU-diplomaten. Het is het stadium van rondjes draaien op de ijsbaan voorbij. "We zijn er nog niet", analyseert een nauw betrokkene de gesprekken. "De Britse premier moet nog wat meer toezeggingen doen aan de EU, maar ook intern aan met name de Noord-Ieren."
Einde van de backstop?
Kern van het nieuwe akkoord moet het vervangen van de door de Britten zo gehate backstop worden. Het hele Ierse eiland valt in de toekomst onder de interne markt waar de EU-regels gelden. Dat blijft zo totdat de EU en het Verenigd Koninkrijk een handelsovereenkomst sluiten.
Maar Noord-Ierland blijft ook deel uitmaken van het Verenigd Koninkrijk, waar de Britse douaneregels gelden. Er komen speciale regels voor de douane, om te voorkomen dat smokkelaars via Noord-Ierland goedkoop naar de grote interne markt van de Europese Unie kunnen exporteren. Dat is nog wel een probleem, zo geven verschillende diplomaten toe.
Om nog even het geheugen op te frissen: in deze video leggen we uit wat de backstop is:
Op dit moment buigen de douane-experts van de brexit-teams zich over de vraag hoe ze dat juridisch goed kunnen regelen. Met name de Nederlandse minister Blok maakt zich grote zorgen over de hardheid van de afspraken.
De Ierse parlementen (Noord-Ierland en Ierland) krijgen bij de nieuwe deal grote zeggenschap. De parlementen moeten namelijk om de paar jaar kijken of de overeenkomst nog noodzakelijk is. "Het worden teksten die aansluiten bij het vredesverdrag (Goede Vrijdag-akkoorden, red.), waarin staat dat er geen harde grens tussen Noord-Ierland en Ierland kan bestaan", zo zeggen EU-bronnen.
In de nieuwe overeenkomst moet ook komen te staan dat de Ierse parlementen niet zomaar de overeenkomst kunnen opzeggen. Daar moet een forse meerderheid voor nodig zijn. Ook wordt gedacht aan een referendum, waarbij tevens een aanzienlijke meerderheid voor nodig is.
Principe-akkoord
De Franse president Macron is optimistisch dat de onderhandelaars nog voor de EU-top van donderdag een principe-akkoord op papier kunnen zetten, waarna de leiders er een handtekening onder kunnen zetten. De Duitse bondskanselier zei na afloop van een speciale Frans-Duitse ministerraad dat ze voorzichtig is. "Maar op basis van de berichten die ik de voorbije dagen heb gehoord denk ik meer en meer dat we het zullen halen."
Ook de voorzitter van de Europese Raad, de Pool Donald Tusk, is optimistisch. "De basis voor de deal ligt er."
Nu het Lagerhuis nog
Maar de EU-politici hebben nog een andere grote zorg. Ze willen zeker weten dat een nieuwe deal ook door het Britse parlement wordt goedgekeurd. "Boris moet leveren", zo klinkt het.
De kans is aanwezig dat de Britse premier morgen niet aanwezig is bij de Europese top, omdat hij thuis in Londen nog druk bezig is om politieke steun voor de nieuwe afspraken te verwerven.
