'Nabestaanden moeten in de nasleep van een moord meer hulp krijgen'

Hoe is het om nabestaande te zijn van iemand die is vermoord? Die vraag staat centraal in de nieuwe documentaire OverLeven die vrijdag wordt getoond bij een congres in Utrecht. Tweehonderd werknemers van de politie, justitie en slachtofferzorg zijn daarbij aanwezig.

Journalist Richard Grootbod volgde zes jaar lang de nabestaanden van studente Nadia van de Ven. Zij werd 17 jaar geleden vermoord door de zoon van haar huisbaas. In de documentaire wordt een beeld geschetst van de gevolgen die een moord heeft voor nabestaanden. Die moeten vaak niet alleen een groot verdriet verwerken, ook volgen vaak langdurige rechtszaken.

Het congres in Utrecht wordt georganiseerd door Lucinda van de Ven - zus van de vermoorde studente - en Slachtofferhulp. Na afloop van de documentaire gaan professionals met elkaar in discussie over het tekort aan juridische hulp voor achterblijvers.

Twintig jaar cel

In de documentaire is te zien hoe de familie van de in 2002 vermoorde studente worstelt met het verlies. Nadia van de Ven wordt vermoord door de zoon van haar huisbaas met wie ze ruzie had over een wasmachine en het houden van een huisdier. Na de moord vlucht de dader naar het buitenland, drie maanden later wordt hij opgepakt.

Er volgt een rechtszaak waarin verdachte Pascal F. alles ontkent. Ook weigert hij mee te werken aan een onderzoek in het Pieter Baan Centrum. Maar uiteindelijk wordt hij veroordeeld tot twintig jaar gevangenisstraf en tbs. Daarnaast moet hij de begrafeniskosten van 18.000 euro betalen.

Omdat F. zegt daar niet de middelen voor te hebben, moet de familie daar in eerste instantie voor opdraaien. Volgens hen een flinke financiële strop, omdat een groot deel van hun inkomen inmiddels was weggevallen. De moeder van de vermoorde studente had last van een posttraumatische stress-stoornis en kon daardoor minder werken.

Zaak die tien jaar duurt

Uiteindelijk besluit de familie een eis tot schadevergoeding in te dienen bij de ouders van de dader. Die zaak duurde in totaal tien jaar. "Als ik van tevoren had geweten dat het zo lang zou duren, was ik er niet aan begonnen", zegt moeder Minke van de Ven tegen de journalist van RTV Utrecht.

In 2018 doet de rechter na meerdere zittingen uitspraak en krijgt de familie een schadevergoeding. Maar zoals in de documentaire duidelijk wordt, heeft dat proces de nabestaanden veel tijd en energie gekost.

De aanklager in de zaak, Alwin Dam, zegt in de documentaire dat justitie nabestaanden veel meer zou moeten helpen. "Er zouden deskundige advocaten moeten zijn, die na een moordzaak de nabestaanden bijstaan." Die zouden dan ook een juridische procedure kunnen opstarten. "Op die manier voorkom je dat nabestaanden niet aan rouwen toekomen omdat ze in eindeloos lange rechtszaken verzeild raken."

Vrijlating afgewezen

F. blijft nog zeker twee jaar in tbs-kliniek de Rooyse Wissel in Venray. Hij had in hoger beroep geëist dat hij over uiterlijk een jaar vrij zou komen, maar de rechter ging daar vandaag niet in mee.