Nederlanders verbruiken jaarlijks 26 miljard plastic voedselverpakkingen

Vlees, kaas, zuivel, smeersels, frisdranken, groenten, fruit, aardappelen, snoep, koekjes, chips, noem maar op. Het is bijna allemaal verpakt in plastic zakjes, doosjes en folie. Nederlanders gebruiken jaarlijks 26 miljard stuks plastic voedselverpakkingen. Per Nederlander komt dat neer op meer dan 1500 stuks plastic, omgerekend vier per dag. Dat blijkt uit een onderzoek van ING Economisch Bureau naar plastic verpakkingen.

Het plasticverbruik blijft groeien. Er komen steeds meer mensen en huishoudens. De groei van de bevolking zorgt elk jaar voor een toename van circa 100 miljoen stuks verpakking.

Er wordt ook steeds meer in plastic verpakt. In de supermarkten groeit het aantal plastic verpakkingen. Denk aan porties voor eenpersoonshuishoudens, gemaksproducten zoals kant- en klaarmaaltijden en voorbewerkte verse producten zoals gesneden en gewassen groenten en salades. In 2014 werd 70 procent van de onbewerkte groente verpakt verkocht, in 2018 was dat 76 procent. Bij fruit steeg het van 56 naar 60 procent.

Plastic is het meest gebruikte verpakkingsmateriaal. Het is licht, flexibel en goedkoop. De prijzen van plastic zijn de afgelopen tien jaar nauwelijks gestegen en recent zijn er miljardeninvesteringen gedaan in de plasticindustrie. Het draagt bij aan de houdbaarheid van eten en drinken, zorgt voor voedselveiligheid en is gemakkelijk bij transport en gebruik.

Tegelijkertijd zijn plastic verpakkingen een enorm en groeiend milieuprobleem en vormen ze de belangrijkste bron van zwerfafval.

Plastic puzzel

Consumenten wordt het weliswaar gemakkelijk gemaakt met al dat verpakte voedsel, maar ze zijn ook kritisch. Veel mensen storen zich aan het aantal plastic zakjes, folies en doosjes waar producten in verpakt worden.

Het is een plastic puzzle waar consumenten, bedrijfsleven en overheid samen voor staan. Consumenten moeten minder verpakkingen willen gebruiken, de overheid moet het plasticgebruik reguleren en de voedingsproducenten en retailers moeten het plasticgebruik reduceren en hun verpakkingen verbeteren.

"Plastic verpakkingen kennen hun tekortkomingen. Er volledig afstand van doen brengt echter nieuwe praktische problemen met zich mee", zegt Ceel Elemans van ING. "Voor veel verse voedingsmiddelen zijn er nauwelijks alternatieven die qua voedselveiligheid, houdbaarheid, functionaliteit en prijs aan plastic kunnen tippen. Het verminderen van de benodigde hoeveelheid nieuw plastic is daarom nu de meest effectieve stap."

Plastic of glas

Volgens ING kan de voedingssector zelf stevig bijdragen aan het oplossen van de plasticpuzzel door lichtere verpakkingen te gebruiken. Bijvoorbeeld folie in plaats van plastic deksels, gaatjes in de verpakking, en niet meer per stuk verpakken. Verder meer hergebruik van plastic en plastic gebruiken dat beter gerecycled kan worden.

Andere verpakkingsmaterialen kunnen soms een uitkomst bieden, maar lossen vaak niet alle problemen op. Voor een vergelijkbare verpakking van glas of blik is bijvoorbeeld vaak meer materiaal en energie nodig.

Unilever maakte onlangs bekend dat ze wereldwijd het plastic verpakkingsgebruik in de komende vijf jaar wil halveren, van 700 miljoen kilo naar 350 miljoen kilo per jaar. De voedingsreus wil minder nieuw plastic gebruiken en meer gerecycled plastic en ook andere verpakkingsmaterialen ontwikkelen.