Zeespiegelstijging op de foto: 'Je laat zien wat soms niet zichtbaar is'

Dat de zeespiegel stijgt, daar zijn wetenschappers het wel over eens. Maar volgens fotojournalist Kadir van Lohuizen zijn de gevolgen ervan al duidelijk zichtbaar en moeten we nu echt in actie komen. Hij legde de zeespiegelstijging daarom vast in foto en video. Vandaag opent in het Scheepvaartmuseum zijn tentoonstelling Rijzend Water.

De boodschap in zijn foto's is duidelijk: er is een 'stille' ramp gaande. Niet alleen in Kiribati, waar inwoners zandzakken leggen voor de deur tegen het opkomende water, stijgt het water. Ook dichterbij huis, op Terschelling, is een kampeerboerderij onbereikbaar geworden door hoogwater tijdens een noordwesterstorm.

"Het is een kwestie van decennia", zegt Van Lohuizen. "Het is niet de vraag hoe hoog het water komt, maar wanneer het komt, ook in Nederland. Maar dat is moeilijk bespreekbaar en ook moeilijk te bevatten."

'Visueel lastig'

Om het verwoestende effect van de zeespiegelstijging te zien, reisde van Lohuizen de wereld over: van Bangladesh tot Miami en van Terschelling tot Indonesië. Met foto's probeert hij de urgentie van het probleem in beeld te brengen.

"Dat is visueel soms wel lastig", zegt de fotograaf. "Je moet laten zien wat soms niet zichtbaar is. Je ziet die zeespiegel niet iedere dag stijgen. De zeespiegel stijgt ook niet overal even hard. En je hebt natuurlijk getijden: hoogwater en laagwater. Die wil je niet in verband brengen met het stijgen van de zeespiegel."

In 2012 was Van Lohuizen onder meer op een eiland voor de kust van Panama voor een fotoproject over migratie voor New York Times. Daar zag hij bewoners zich voorbereiden op een evacuatie.

Het eiland in de Guna Yala-archipel dreigde onder te lopen, net als vele andere kleine eilandjes in de Pacific, zegt de fotograaf. "Kiribati, Tuvalu, de Malediven. Over een paar decennia is het gedaan met ze. Toch iets waar we nog geen aandacht voor hebben."

Afgelopen jaar ging de fotograaf terug naar plekken die hij zeven jaar geleden bezocht. Hij schrok van de veranderingen. "Sommige stranden waren nu gewoon weg en zee geworden. En op andere plekken denk je echt: wij waren hier allang geëvacueerd."

Van Lohuizen is van mening dat Nederlanders zich "veilig achter de dijken" veel te weinig bewust zijn van de gevolgen van de stijging. "We moeten nu echt wel wakker worden", zegt hij.

"Het lijkt inmiddels wel een beetje in te dalen, jongeren komen in opstand. Maar ik vrees dat we op sommige plekken al veel te laat zijn. Over onze Deltawerken hebben we 40 jaar gedaan, dus we mogen wel een beetje haast gaan maken."

De fotograaf maakte naast de foto's ook de vierdelige documentaireserie Na de zondvloed, in samenwerking met de NTR. Die wordt uitgezonden vanaf 20 oktober op NPO2.