Kamer wil onderzoek naar rol Oekraïne bij MH17

De Tweede Kamer wil dat er een nader onderzoek komt naar de rol van Oekraïne bij de ramp met de MH17. Alle partijen die vanavond aanwezig waren bij een debat over de kwestie steunen een motie van het CDA en de SP. Het onderzoek moet vooral gaan over het niet sluiten van het luchtruim boven het oosten van Oekraïne, terwijl daar wel gevechten waren.

Minister Blok reageerde tijdens een debat in de Tweede Kamer aanvankelijk terughoudend. "Juridisch zien wij daar geen reden voor", zei hij. Volgens Blok is zo'n onderzoek geen makkelijke opgave, omdat je ook de medewerking van Rusland nodig hebt. "Het gaat ook over hun luchtruim." Maar de minister verzet zich niet tegen het inventariseren van de mogelijkheden van zo'n feitenonderzoek.

Volgens Kamerlid Chris van Dam van het CDA dringt de tijd: "Geheugens verbleken, data gaan verloren." Het is ook belangrijk voor de nabestaanden, betoogde hij. "Het gaat over het inzicht voor de nabestaanden, weten of er iets voorkomen had kunnen worden, snappen wat er gebeurd is."

In 2015 oordeelde de Onderzoeksraad voor Veiligheid al dat Oekraïne het luchtruim had moeten sluiten. Dan had vlucht MH17 een andere route naar Kuala Lumpur gekozen en was het toestel niet uit de lucht geschoten.

Tot nu toe heeft het kabinet geen stappen willen nemen tegen Oekraïne. In het kader van het internationale onderzoek naar de ramp vond het kabinet het belangrijk om de relatie met het land goed te houden.

Tsemach

Vorige maand werd bekend dat Oekraïne een belangrijke verdachte, Vladimir Tsemach, had overgedragen aan Rusland in het kader van een gevangenenruil. Daarmee lijkt de kans verkeken dat hij ooit voor de rechter komt.

Tsemach stond ruim twee maanden geleden voor het eerst voor de rechter. Nieuwsuur maakte daar deze reportage over:

Minister Blok zei tot verbazing van de Kamer dat hij sinds die gevangenenruil nog geen contact heeft gehad met zijn Russische ambtgenoot Lavrov. De Kamer ging er vanuit dat Nederland Rusland op het hoogste niveau had aangesproken op de kwestie, maar in werkelijkheid is alleen de Russische zaakgelastigde in Nederland op het matje geroepen.

Blok heeft niet gebeld met Moskou, en ook bij de jaarvergadering van de VN, vorige week in New York, heeft hij Lavrov er niet over aangesproken. In het Kamerdebat zei Blok dat hij het juiste moment afwacht voor zo'n gesprek. Dat doet hij in overleg met het OM en het internationale onderzoeksteam JIT.