Wiebes: 'In Groningen hadden we tien jaar eerder moeten ingrijpen'

"De Groningse gaswinning is veel te lang doorgegaan, we hadden al tien jaar geleden moeten ingrijpen." Dat zei minister Wiebes van Economische Zaken en Klimaat vanmiddag tijdens een talkshow in Amsterdam, die werd gehouden voorafgaand aan de opvoering van het toneelstuk GAS.

Ook maakte de minister duidelijk dat de Staat mogelijk nog veel meer dan 90 miljoen euro zal moeten betalen aan Shell en Exxon, als compensatie voor het stopzetten van de gasproductie.

"Het Rijk is hier natuurlijk te lang mee doorgegaan. Dat is niet één kabinet geweest, dat zijn we eigenlijk allemaal geweest. We hadden al tien jaar geleden moeten beginnen met ons te realiseren dat er iets serieus aan de hand was, en we hadden ons tien jaar eerder moeten realiseren dat je het niet aan de oliemaatschappijen kunt overlaten", zei Wiebes. "We lieten een heel gebied trillen en toch viel het kwartje niet dat dit een publieke verantwoordelijkheid is."

Onhoudbaar

Vooral het feit dat Groningers hun schade zelf met de NAM moesten regelen, vindt Wiebes achteraf een slechte zaak. "We hadden niet moeten zeggen: zoekt u het maar uit met de NAM, wat in feite de situatie was. Juridisch gezien klopte dat wel, maar maatschappelijk klopt dat niet."

In de talkshow blikte de minister daarnaast terug op de periode die voorafging aan zijn besluit van deze week om al over drie jaar de gaswinning stop te zetten. Al bij zijn aantreden zag Wiebes de onhoudbaarheid van de situatie in, zegt hij.

"De erfenis aan het begin bemoedigde al niet. Wat we erfden was een schadeafhandeling die geheel stilstond. We hadden een enorme stapel met schademeldingen en er werd niets aan gedaan. De versterkingsoperatie, die echt nodig was, ging als een slak. En er stond in het regeerakkoord dat we nog eeuwig door zouden gaan met de gaswinning in Groningen."

Wiebes noemde daarom de eerste maanden van zijn ministerschap een "flinke worsteling". Uiteindelijk besloot hij dat er geen andere redelijke oplossing was dan de gaswinning beëindigen.

Contact kan warmer

Nog steeds is de minister overigens niet tevreden over de afhandeling van de schade. Tijdens dezelfde talkshow beklaagde de Groningse Yvonne Morsselt zich over de manier waarop mensen ook nu nog worden behandeld door schade-experts. Wiebes beaamde dat "het contact inderdaad een stuk warmer kan".

Een ander probleem in Groningen vormt verder nog altijd de onverkoopbaarheid van huizen en de waardedaling daardoor. Oud-burgemeester Marijke van Beek van de voormalige gemeente Eemsmond (tegenwoordig Het Hogeland) pleitte bij de bijeenkomst voor een waardedalingsregeling voor mensen die hun huis niet kwijtraken.