Kamer waarschuwt ECB-voorzitter Draghi in brief over pensioenen

Kamervoorzitter Khadija Arib heeft namens de Tweede Kamer een brief gestuurd aan president Mario Draghi van de Europese Centrale Bank (ECB), met daarbij een motie van CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt, die de Kamer gisteren heeft aangenomen.

Dat een nationaal parlement zo'n brief stuurt is hoogst uitzonderlijk en gaat bovendien voorbij aan de regel dat centrale banken niet onder politieke druk moeten worden gezet.

De brief (.pdf) is hier te lezen.

De brief gaat over verwachte plannen van de ECB om banken te compenseren voor de negatieve rente als ze hun geld stallen bij de ECB. Dat plan zou oneerlijk zijn voor Nederlandse pensioenspaarders, omdat pensioenfondsen dat voordeel niet krijgen.

Extreem lage rente

Op dit moment is de rente voor banken over het geld dat zij moeten stallen bij de ECB (de depositorente) negatief. Hij staat op - 0,4 procent. Dat kost banken veel geld, en het leidt onder andere tot de zeer lage spaarrente die spaarders krijgen van hun bank.

Morgen maakt de ECB nieuwe maatregelen bekend om de economie te stimuleren, en de verwachting is dat deze depositorente nog verder gaat zakken, naar -0,5 of -0,6 procent. Maar de ECB wil banken daarvoor compenseren. Geld dat banken kwijt zijn aan de negatieve depositorente, kunnen ze namelijk niet gebruiken voor kredieten om de economie te stimuleren.

De verwachting is daarom dat de ECB de banken op de één of andere manier tegemoet gaat komen, bijvoorbeeld door een bepaald bedrag vrij te stellen van de depositorente. Daardoor hoeft de spaarrente die banken rekenen in ieder geval niet verder naar beneden, en kan hij eventueel zelfs weer wat omhoog.

Dat zou ook goed nieuws zijn voor de Zuid-Europese pensioenspaarders, die doorgaans via de bank sparen. Maar het is slecht nieuws voor de Nederlandse pensioenspaarders, die doorgaans via een pensioenfonds sparen. Zij krijgen namelijk geen compensatie voor de lage rente.

Dat vindt een meerderheid van de Tweede Kamer oneerlijk. Het beleid van de ECB zou mensen die via een pensioenfonds sparen niet moeten benadelen ten opzichte van mensen die via een bankrekening sparen.

Onafhankelijkheid

"De ECB weet wel welke negatieve gevolgen er zitten aan hun plannen", zegt Carsten Brzeski, hoofdeconoom bij ING in Frankfurt. "Maar de taak van de ECB is om die tegen elkaar af te wegen en te kiezen wat uiteindelijk het beste is voor de hele Eurozone."

En dat moet de ECB onafhankelijk doen, is de regel. Brzeski verwijst naar de statuten van de ECB, waar in staat dat overheden geen invloed moeten proberen uit te oefenen op de besluitvorming van de ECB, en dat de ECB ook geen advies mag aannemen.

Morgenmiddag worden de plannen van de ECB bekendgemaakt.