Wat Nederland voor Uber zo interessant maakt
De reden voor de komst van een onderdeel van Uber naar Nederland is duidelijk: het gaat een belastingvoordeel van 6,1 miljard dollar (5,5 miljard euro) opleveren, zegt Uber zelf. Een deel van het intellectueel eigendom, dat was ondergebracht op Bermuda, verhuist naar Nederland. Uber maakte nog nooit winst, maar als dat in de toekomst wel gaat gebeuren, dan betaalt het bedrijf hier dus over de eerste miljarden geen winstbelasting.
Uber wilde het intellectueel eigendom uit Bermuda weghalen, omdat dat land op een zwarte lijst van belastingparadijzen van de Europese Unie staat. Landen waar bedrijven geen of nauwelijks belasting hoeven te betalen zijn door die zwarte lijst minder interessant geworden, maar landen met weinig belastingregels voor bedrijven des te meer. Nederland is zo'n land.
Wat heeft Uber gedaan?
Het intellectueel eigendom van Uber was in handen van een dochterbedrijf in Bermuda. In maart heeft een andere dochter, in Nederland, een deel van dat intellectueel eigendom overgenomen. Het bedrag wat daarvoor is betaald kan in Nederland worden afgetrokken van de belasting.
Welk deel van het intellectueel eigendom het dochterbedrijf in Nederland heeft gekocht is niet bekend. Ook weten we niet hoeveel ervoor betaald is. Maar als het leidt tot een aftrekpost van 5,5 miljard euro, moet het een heel hoog bedrag zijn geweest, zegt Jan van de Streek, hoogleraar belastingrecht aan de Universiteit van Amsterdam.
Het is nog maar de vraag of het ook zo veel waard is. "In feite koopt Uber dat intellectueel eigendom van zichzelf, daar is geen derde partij aan te pas gekomen", zegt Van de Streek. "De vraag is: erken je die transactie? In Nederland is het antwoord daarop 'ja', dus kan Uber dat bedrag hier aftrekken van de belasting."
Hoeveel is het intellectueel eigendom waard?
Het risico van deze constructie is dat de Belastingdienst later alsnog kan zeggen dat de aftrekpost te hoog was, omdat het bezit minder waard blijkt te zijn. "Stel dat de winst de komende jaren blijft tegenvallen, dan kan de Belastingdienst oordelen dat het te hoog gewaardeerd is en dan wordt je aftrekpost ook lager", zegt Van de Streek. Het belastingvoordeel kan dan ineens veel lager uitvallen.
Het is mogelijk dat er in dit geval sprake is geweest van een zogenoemde ruling, waarbij de Belastingdienst vooraf zekerheid geeft over hoe de regels in dit geval worden toegepast.
De Belastingdienst kan niet op individuele gevallen ingaan, maar laat in zijn algemeenheid weten dat ook bij een ruling de waardering van een bezit achteraf kan worden aangepast. Als de waarde van een bezit bij de transactie onduidelijk is, kan in de ruling worden opgenomen dat de waardering mede afhankelijk is van latere inkomsten. Of daarvan in deze situatie sprake is, is niet bekend.
Effect op Nederland
Voor Nederland verandert er vooralsnog niet veel. Uber maakt dus nog geen winst. Gaat het bedrijf dat wél doen, dan kan Nederland daarover belasting heffen en levert dat de schatkist wat op. Minder dan wanneer er geen gebruik zou zijn gemaakt van de aftrekpost, maar wel meer dan wanneer het bedrijf het intellectueel eigendom niet zou hebben overgedragen aan Nederland.
Daar staat tegenover dat door deze aftrekpost andere landen belastingopbrengsten mislopen. "Een klein deel van de taart wordt hier belast", zegt Van de Streek, "maar daardoor wordt een groot stuk van de taart wereldwijd níet belast."
Uber heeft niet gereageerd op vragen van de NOS, maar verwees naar een officiële verklaring waarin staat dat het bedrijf zich houdt aan de wet.
