Buxuskwekers stoppen massaal: een rups verwoest hun struik
De buxusstruik omringde lang menig Nederlandse tuin. Maar de plant verliest snel aan populariteit, waardoor veel buxuskwekers het bijltje erbij neerleggen.
Waren er in 2010 nog bijna 850 buxuskwekerijen in Nederland, nu zijn het er nog maar 300. Door de komst van de buxusmot, die grote schade toebrengt aan de plant, willen consumenten de plant niet meer in hun tuin. Terwijl er best iets aan te doen is.
Adrie van Dun is zo'n oud-buxuskweker, vertelt hij in het NOS Radio 1 Journaal. Had hij ooit de grootste kwekerij van de wereld, nu resteert slechts een berg oude, composterende planten. "Zo dood als een pier", concludeert hij, terwijl hij naar de berg kijkt. "Die kunnen we niet meer verkopen."
Van Dun besloot te stoppen met het verkopen van de struik, omdat "er geen brood meer mee te verdienen viel". Helemaal vertrekken uit de branche deed hij niet: hij richt zich nu op buxusonderhoudproducten. Het land dat hij over heeft, verhuurt hij. Dat staat nu vol met jonge frambozenplantjes.
Volgens Van Dun heeft de populariteit van de plant uiteindelijk geleid tot zijn eigen ondergang. "Eerst was de buxus een onderscheidende dure plant, maar op een gegeven moment had elke bouwmarkt wel een buxusactie. Goed voor ons, maar ook heel prettig voor de buxusrups. Die kon zich zo snel verspreiden."
Dat leidde tot enorme imagoschade voor de plant, vertelt hij. "Heel veel mensen hebben last van de rups, maar ze nemen de moeite niet om het aan te pakken." De oud-buxuskweker benadrukt dat er wat aan de rupsenplaag te doen is. "Maar er is geen middenweg. Je doet niets en de planten verdwijnen, of je werkt eraan en je hebt een prachtige buxus in je tuin."
Obsessie
Ook hovenier Diederik Zandee uit Bavel benadrukt dat de rupsen te bestrijden zijn. "De buxus is op zich een makkelijk product, qua groei en sterkte. En het is echt een oud-Hollandse plant." Maar de plant is door de rups simpelweg te veel werk voor veel mensen, denkt hij. "We horen zo vaak dat mensen terug komen van vakantie en een geruïneerde, kale tuin zien. Dan wordt het snel een obsessie: je kunt niet meer rustig op vakantie zonder aan je tuin te denken."
Ook Zandee is daarom inmiddels gestopt met het aanbieden van de struik die zo lang het Nederlandse straatbeeld domineerde. "Dat gaf zo veel problemen met onze klanten. Eerst kregen we de buxusschimmel, een jaar of zeven geleden. Als je dan bomen of struiken bij klanten neerzette die na drie weken al gingen rotten, besloten we naar alternatieven te zoeken." Want die zijn er genoeg, toont hij. "De ilex bijvoorbeeld, of de taxus. Die kunnen allebei zo in de plaats van een buxus."
Is het over en uit met buxus? Beide hoveniers denken van niet. "In Zuid-Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland was twaalf à tien jaar geleden ook een rupsenplaag", vertelt Van Dun. "Maar die is intussen verdwenen. De plant staat er veel in groei en bloei." Dat zou ook in Nederland kunnen gebeuren, verwacht hij. "Maar voor nu is de buxus alleen voor echte liefhebbers."