Onderzoek: vandaag hebben we verbruikt wat de aarde in één jaar kan leveren

• Kees Rottinghuis

  redacteur Economie

Vandaag is het Earth Overshoot Day. Dat is de dag die door onderzoeksorganisatie Global Footprint Network wordt gedefinieerd als het moment in het jaar waarop mensen wereldwijd al meer voedsel en natuurlijke hulpbronnen hebben verbruikt dan de aarde in twaalf maanden kan voortbrengen.

Vanaf vandaag teren we de rest van het jaar op de reserves van de planeet, zegt het Global Footprint Network. Hierdoor verbruiken we dit jaar dus 1,75 aarde.

Het omslagpunt valt steeds vroeger: vorig jaar bijvoorbeeld op 1 augustus. Het leidt tot minder biodiversiteit en meer ontbossing, bodemerosie en CO2 in de atmosfeer. "Op een gegeven moment houdt dat op", zegt Robert Klijn van consultancybureau Fair Impact, verbonden aan Global Footprint Network. "Het is onduidelijk hoe ver we kunnen gaan met het vergroten van onze ecologische voetafdruk."

In Nederland scoren we slecht. Als iedereen op aarde zoals een Nederlander zou leven, zouden we volgens het Global Footprint Network 2,9 aardes per jaar verbruiken. "We verbruiken veel energie en hebben allemaal een auto, laptop, koelkast en telefoon", zegt Klijn. "Dat telt allemaal op."

Maar sinds 2008 boeken Nederlanders wel vooruitgang. Toen stond ons jaarlijks verbruik nog gelijk aan 4,11 aardes. Milieudefensie noemt die ontwikkeling positief, maar vindt het niet snel genoeg gaan.

"Alles meer dan één is problematisch. Na de weerrecords laat dit opnieuw zien dat we de aarde in hoog tempo aan het opmaken zijn", zegt Evert Hassink van Milieudefensie. "Positief is dat we efficiënter worden met onze energie en minder vlees eten. Maar dat zijn kleine stapjes. We moeten onze economie veranderen."

Al sinds 1970 verbruikt de mensheid elk jaar meer grondstoffen dan de aarde kan maken. Wat daarbij meespeelt, is dat er nu twee keer zoveel mensen op aarde leven als toen. Maar Klijn vindt bovendien dat we meer moeten leven als in 1969. "Minder reizen, minder autorijden, niet elke keer weer nieuwe spullen. En zo onze CO2-uitstoot terugbrengen."

Hassink van Milieudefensie sluit zich daarbij aan. "We hoeven niet in de kou te zitten of op een houtje te bijten, maar we moeten onze economie echt anders gaan inrichten."

Bekijk de explainer van vorig jaar: de aarde is op (en dit is wat dat betekent):