Google-medewerkers luisteren Nederlandse gesprekken mee

• Ben Meindertsma en Joost Schellevis

Medewerkers van Google luisteren gesprekken mee die Nederlanders voeren met hun slimme Google-assistent. Dat gebeurt zonder dat Google daar vooraf duidelijkheid over geeft. In sommige gevallen gaat het om huiselijke gesprekken die per ongeluk door de assistent zijn opgenomen.

Om dit aan te kaarten heeft een Belgische medewerker, die in opdracht van Google dagelijks geluidsfragmenten beluistert, zo'n duizend Nederlandstalige audiofragmenten gedeeld met de Belgische VRT.

Kijk en luister hier mee met wat Google-medewerkers horen van gesprekken bij mensen thuis:

Het gaat om spraakopdrachten en gesprekken van voornamelijk Vlaamse gebruikers die door Google Home-apparaten en de slimme Google-assistent op smartphones zijn opgenomen. Enkele tientallen fragmenten van Nederlanders heeft hij gedeeld met de NOS.

"Ik denk dat het belangrijk is dat mensen beseffen dat er mensen meeluisteren", stelt de anonieme Google-medewerker. Hij werd betaald om mee te luisteren met gesprekken van Nederlanders en Belgen met hun slimme assistent. Op die manier kan Google het functioneren van de spraakassistent verbeteren.

Google erkent dat gesprekken door 'taalexperts' kunnen worden beluisterd; dat gebeurt in grofweg 1 op de 500 gesprekken met de slimme assistent. Volgens het bedrijf worden de fragmenten niet gekoppeld aan "persoonlijk identificeerbare informatie." Met andere woorden: de mensen die de gesprekken afluisteren weten niet om wie het gaat.

Verbeteren

De man, die anoniem wil blijven, werkt voor een internationaal bedrijf dat door Google wordt ingehuurd. Het is zijn taak om de geluidsfragmenten te beluisteren en uit te schrijven wat hij hoort, zodat Google dus de spraakassistent kan verbeteren.

Per fragment dat hij beluistert, krijgt hij een paar eurocent. Hij moet dus tienduizenden Nederlandstalige fragmenten per maand beluisteren om een minimuminkomen te verdienen.

Ludieke vraag

Op de fragmenten is te horen hoe mensen Google Home opdracht geven om de wekker te zetten of de openingstijden van een winkel op te zoeken. Ze vragen Google hun favoriete muziek af te spelen of stellen een ludieke vraag om het apparaat uit te testen. Maar volgens de Google-medewerker krijgt hij soms ook hele persoonlijke spraakopdrachten te horen, bijvoorbeeld mannen die Google de opdracht geven om naar porno te zoeken.

Het gaat om dit soort gesproken zoekopdrachten.

Maar niet alleen spraakopdrachten, ook persoonlijke gesprekken van Nederlandse gebruikers zijn opgenomen. De NOS heeft twee telefoongesprekken ontvangen en een huiselijk gesprek waarin te horen is dat een vrouw aan een kind vraagt of hij "nog een grote bek" heeft. Hoe die bij Google terecht zijn gekomen, is onbekend.

Volgens de Google-medewerker komt het inderdaad voor dat het apparaat dingen opneemt "die duidelijk niet bedoeld zijn voor het toestel". Hij moet die gesprekken afluisteren om in het systeem aan te geven dat het geen spraakopdrachten zijn.

Zo heeft hij inmiddels tientallen huiselijke gesprekken gehoord, zegt hij, waaronder ruzies en intieme gesprekken. Volgens de Google-bron duren de gesprekken die hij hoort nooit langer dan een minuut.

Fysiek geweld

"Ik herinner mij een lang fragment waarbij ik het gevoel had dat er fysiek geweld aan te pas kwam, waarbij iemand hoorbaar echt in nood was met op de achtergrond veel gestommel. Een stresssituatie, veel beweging. Dan worden het echt weer mensen die je beluistert en geen stemmen", aldus de man.

Mensen die Google Home of Assistent installeren worden er niet op gewezen dat mensen de spraakopdrachten af kunnen luisteren. Wel staat in de algemene voorwaarden van Google dat het bedrijf "audiogegevens" verzamelt. Dat deze kunnen worden afgeluisterd door mensen, en dat er per ongeluk ook andere gesprekken kunnen worden opgeslagen, blijft onvermeld.

Sinds een jaar kunnen gebruikers ervoor kiezen om de audiofragmenten niet meer te uploaden naar de Google-servers. Maar bij het instellen van een Google Home-assistent wordt gebruikers gevraagd om het in te schakelen "om de volledige functionaliteit van Google Assistent te gebruiken". Uit de tekst blijkt niet dat andere mensen kunnen meeluisteren met de gesprekken.

Eerder al werd bekend dat Amazon duizenden mensen in dienst heeft om spraakopdrachten en gesprekken die Alexa, de spraakassistent van Amazon, te analyseren. Het leidde wereldwijd tot kritiek van privacyorganisaties.