Boze reacties op niet vergoeden pil: hoezo geen medische noodzaak?

De pil en andere vormen van anticonceptie komen niet terug in het basispakket. Een voorstel van PvdA'er Lilianne Ploumen werd vannacht, zoals verwacht, verworpen door de Tweede Kamer. Naast de PvdA waren ook SP, GroenLinks, Partij voor de Dieren, Denk, 50Plus en Forum voor Democratie voor, maar de coalitiepartijen stemden tegen en werden gesteund door PVV en SGP.

De Kamerleden waren niet te vermurwen, ondanks een petitie met bijna 50.000 handtekeningen. Het nieuws leidde tot duizenden veelal verontwaardigde reacties op de NOS-Facebookpagina.

Minister Bruins voor Medische Zorg wees erop dat er bij anticonceptie geen sprake is van een medische aandoening en dat hij bovendien moet letten op de betaalbaarheid van de zorg. Omdat meer dan vijf miljoen vrouwen anticonceptiemiddelen gebruiken, zou opname in het basispakket volgens een woordvoerder van het ministerie ten minste 70 miljoen euro per jaar kosten.

De pil kost een gebruiker meestal minder dan 50 euro per jaar en dat vindt de coalitie een aanvaardbaar bedrag. Vrouwen boven de 21 jaar moeten anticonceptie dus zelf blijven betalen of een aanvullende zorgverzekering nemen. Onder de 18 worden de middelen wel vergoed, tussen 18 en 21 vallen ze onder het eigen risico.

En dat leidt tot ongelijkheid, vindt Femke Zeven. Zij werkt voor Bureau Clara Wichmann en zet zich in voor vrouwenrechten. "Zeker duurdere vormen van anticonceptie, zoals een spiraal of sterilisatie, zijn daardoor alleen bereikbaar voor rijkere vrouwen."

Bovendien zijn vrijwel alle gebruikers van anticonceptiemiddelen vrouw. Zeven: "Dat betekent dat zij vaak de kosten dragen. Er zijn natuurlijk stellen die daarvoor onderling een mooie regeling treffen, maar dat is zeker niet altijd het geval." Of zoals Ploumen stelt: "Waar er twee seks hebben, betaalt er nu slechts een. Dat is niet eerlijk."

Duizenden reacties op sociale media

Een petitie van Bureau Clara Wichmann is sinds maandag ruim 48.000 keer ondertekend. Ook op de socialemediakanalen van de NOS wordt veel over het onderwerp gediscussieerd. Bezoekers wijzen op de lage kosten van de pil of vermoeden dat er meer (ongewenste) zwangerschappen zullen komen.

Uit cijfers (.pdf) van kenniscentrum Rutgers blijkt dat een derde van de vrouwen die hun zwangerschap afbreken anticonceptiepillen gebruikte. De pil heeft een heel hoge betrouwbaarheid (99 procent) bij correct gebruik, waardoor de onderzoekers vermoeden dat die vrouwen niet elke dag een pil namen.

Medische noodzaak

Maar de meest gelikete reacties zijn die van vrouwen die vertellen dat de pil voor hen niet van belang is om een zwangerschap te voorkomen, maar dat ze hem om medische redenen slikken. "Ik zat met mijn 12de al aan de pil, omdat ik een enorme menstruatiepijn had en de pil gaf mij hier een enorme verlichting bij", schrijft Ruby Meijer. "Tevens zorgt het er bij mij voor dat ik een 'normale' cyclus aanhoud. Wellicht dat hier ook eens rekening mee gehouden kan worden."

"Er staat zelfs 'medische noodzaak' op mijn recept", reageert Lisa Jolande. "Het zou inderdaad fijn zijn als er rekening mee kon worden gehouden dat voor velen de pil vooral een medicijn tegen hormonale problemen, hevig bloedverlies en zware krampen is in plaats van alleen anticonceptie." Sandra Klunder-Scheurwater zegt: "Volgens de minister zijn vrouwen die de pil slikken niet ziek. Nog nooit van endometriose gehoord? Ik slik de pil omdat mijn buik anders vol met cystes en verklevingen raakt."

Mogelijk rechtszaak

Ondanks de nederlaag in de Kamer zegt de PvdA "door te gaan met de strijd". De petitie van het Bureau Clara Wichmann blijft dan ook voorlopig online staan.

"Volgend jaar als het basispakket weer wordt behandeld in de Kamer, zijn we opnieuw van de partij", zegt directeur Anniek de Ruijter. "Het wordt alleen maar genanter voor de politiek. Dit is iets waar onze moeders voor hebben gevochten en dan moeten wij dat opnieuw doen? D66 is tegen en zelfs partijen die tegen abortus zijn, hoe kan dat?"

Het Bureau laat een groot advocatenkantoor onderzoeken of het zin heeft om een proces aan te spannen tegen de staat vanwege ongelijke behandeling.