'Minder reclame bij de NPO is cadeau voor de commerciëlen'
Veel instanties reageren negatief op het besluit om het aantal reclames op uitingen van de publieke omroep terug te schroeven. De NPO zegt dat de uitgelekte plannen een nieuwe forse bezuiniging betekenen. "Dat gaat absoluut ten koste van goede en geliefde programma's en maakt de publieke omroep minder slagvaardig."
De STER, die de reclameblokken verzorgt bij de NPO, is volledig verrast door "het onverwachte nieuws". De organisatie zegt nog te wachten op een officieel bericht van het ministerie en was graag eerder geïnformeerd.
Commerciële omroepen
De bond van Adverteerders (bvA) ziet alleen maar verliezers in het plan om op televisie tot 20.00 uur geen reclame uit te zenden op NPO 1, NPO 2 en NPO 3. "Bedrijven kunnen straks moeilijker hun doelgroepen bereiken. Daarnaast zullen de reclametarieven omhoog gaan", zegt directeur Henriette van Swinderen.
Van Swinderen verwacht niet dat commerciële omroepen zullen profiteren van het besluit. Zij denkt dat de bedrijven het geld waarmee ze nu reclamezendtijd bij de STER inkopen, straks voornamelijk zullen uitgeven aan online reclame bij buitenlandse techbedrijven.
Oorlogsverklaring
Ondernemer en mediadeskundige Ruud Hendriks spreekt wel van een cadeau voor de commerciëlen. Hij zegt dat die zenders direct meer waard worden. "Als ik John de Mol of RTL was, zou ik de vlag uitsteken en een rondedans om de tafel doen."
Het gedeeltelijk schrappen van de reclameblokken kost de publieke omroep naar verwachting zo'n 60 miljoen euro aan inkomsten per jaar. Media-onderzoeker Piet Bakker heeft het daarom over een oorlogsverklaring aan de publieke omroep.
"RTL en John de Mol hebben de champagne waarschijnlijk uit de kast gehaald. Als dit verlies niet wordt gecompenseerd door de overheid is het een nauwelijks verhulde aanval op de NPO." Overigens wordt twee derde van de gemiste inkomsten gecompenseerd door het Rijk.
Omroepbestuurder Fons van Westerloo noemt het een halfslachtig plan, omdat de publieke omroep niet volledig reclamevrij wordt. Ad 's-Gravesande, oud-directeur van de AVRO, is het met hem eens. "De jacht om het marktaandeel blijft voortbestaan, terwijl we daarvan af moeten. Dat marktaandeel is van belang met het oog op de omzet van reclame. De NPO zou zich moeten richten op de wettelijke kerntaken."
Terughoudend
De meeste publieke omroepen willen nu niet reageren op de berichten, omdat het voorstel nog niet officieel is gepresenteerd. "We kunnen pas een afgewogen reactie geven als we de officiële stukken hebben ingezien en dus alle voorstellen in hun onderlinge samenhang hebben kunnen bekijken", laat de NOS-directie weten.
RTL zegt ook graag het totale plan te willen zien en is daarom terughoudend met een reactie. "We pleiten al langer voor een sterke onderscheidende publieke omroep, maar eentje die niet marktverstorend is. Het idee om reclame te beperken zou een stap in de goede richting zijn", zegt een woordvoerder.
Vakbond
Journalistenvakbond NVJ reageert met gemengde gevoelens. De bond vindt het een goede ontwikkeling om de publieke omroep minder commercieel te maken, maar vindt het zorgelijk dat de publieke omroep nog afhankelijker wordt van de politiek.
"In de afgelopen jaren is met meerdere bezuinigingsrondes gebleken dat de politiek geen betrouwbare partner is geweest voor de publieke omroep", stelt de NVJ. "Juist in deze tijd moeten de kerntaken van de omroep overeind blijven en daarvoor is continuïteit van inkomsten van groot belang."
Regionale omroepen
Een ander aspect van de toekomstplannen voor de publieke omroep is dat NPO 3 ingrijpend gaat veranderen. Regionale zenders moeten een groot deel van de programmering van de tv-zender gaan vullen.
Guus van Kleef, directeur van Omroep Gelderland en voorzitter van het Overleg Regionale Omroepen, zegt dat dat goed nieuws is. Ook hij heeft de plannen nog niet gezien, maar hij verwacht dat op NPO 3 straks landelijke programma's te zien zijn, die worden afgewisseld met regionale programma's die streekgebonden worden uitgezonden. De BBC doet dat in Groot-Brittannië al jaren en trekt daarmee veel kijkers, zei hij in het NOS Radio 1 Journaal.
Van Kleef denkt daarnaast dat de regionale omroepen in de nieuwe opzet meer zullen samenwerken met landelijke omroepen en ziet daar mogelijkheden en kansen.
