Onderzoekers: niets mis met straatgezag van de politie

Het gezag van de politie op straat is nog altijd groot. Het overgrote deel van de Nederlanders doet wat agenten op straat hun opdraagt. Veruit de meesten doen dat ook nog eens zonder protest. Dat concludeert het bureau Crisislab in een onderzoek naar het 'straatgezag' van politieagenten.

Anders dan bij eerdere onderzoeken werd burgers niet om een mening gevraagd. Medewerkers van Crisislab gingen met politieagenten de straat op en keken van een afstand toe hoe burgers op opdrachten van de politie reageerden. Daarna stapten ze op die burgers af met de vraag of ze hun gedrag wilden toelichten.

92 procent

In 92 procent van de 210 geobserveerde situaties deden de burgers wat de agenten hun hadden opgedragen, in 82 procent van de gevallen deden ze dat ook nog eens zonder protest.

"Een eerste conclusie is dan ook dat onze bevindingen niet stroken met het overheersende beeld dat er iets mis is met het gezag van de Nederlandse politie", schrijven de onderzoekers.

Motivatie

120 burgers werkten mee aan het onderzoekje naar de redenen waarom ze naar de agenten hadden geluisterd.

De meeste ondervraagden gehoorzaamden omdat hun 'normen en waarden' dat hadden ingegeven, omdat ze geen keus meenden te hebben of omdat de politie nu eenmaal gehoorzaamd moet worden.

Burgers die niet naar de agenten hadden geluisterd, weigerden de onderzoekers te woord te staan.

Verzoek of bevel

De onderzoekers stelden ook nog vast dat de manier waarop agenten burgers benaderen zeer bepalend is voor de reactie.

"Het geven van een bevel leidt tot significant meer ongehoorzaamheid", schrijven de onderzoekers. "Vragen om te gehoorzamen, leidt tot significant minder ongehoorzaamheid."

De onderzoekers schrijven ook nog dat verwarde burgers, "zichtbaar arme burgers" en bekende criminelen "significant onbeleefd, vijandig of respectloos zijn".