'Niemand zag grote winst Vlaams Belang in België aankomen'

'Vlaanderen radicaliseert', 'het einde van België' en 'Vlaanderen stemt rechtser dan ooit'. De voorpagina's in België gaan vandaag over één onderwerp: de grote winst van het uiterst rechtse Vlaams Belang bij de verkiezingen gisteren.

Naast het Europees Parlement, stemden de Belgen gisteren ook voor het federale parlement en de regionale parlementen. "Dit resultaat had niemand aan zien komen", zegt verslaggever Joris van Poppel in het NOS Radio 1 Journaal.

In het Vlaams Parlement is het Vlaams Belang ongeveer verdrievoudigd naar 18 procent. Die groei gaat deels ten koste van de Vlaams-nationalistische partij N-VA, al blijft die de grootste. In het Federaal Parlement zijn de percentages ongeveer hetzelfde.

Cordon sanitaire

Andere politieke partijen proberen het Vlaams Belang al sinds de jaren 80 op afstand te houden met een cordon sanitaire. Het is een ongeschreven regel dat niemand samenwerkt met het Vlaams Belang. Maar is dat met deze uitslag nog houdbaar? "Samenwerken met het Vlaams Belang is echt een taboe", zegt Van Poppel. "Maar we kunnen er niet langer omheen, schrijft Het Laatste Nieuws, de grootste krant van het land. Het is tijd om te praten, schrijven zij. Toch blijft de grote meerderheid van de partijleiders in Vlaanderen en Wallonië achter het cordon staan, benadrukten ze gisteren nogmaals."

In Wallonië, waar de groenen en sociaaldemocraten wonnen, is de schrik na de uitslag nog groter. Het Vlaams-Belang is net als N-VA Vlaams-nationalistisch en wil het liefst Vlaanderen scheiden van Wallonië. "Het gewapend beton rondom het cordon sanitaire is aan het afbrokkelen", vreest La Dernière Heure.

Andere kranten roepen op om "de ogen te openen" en "de extremistische ideeën droog te leggen" of vragen zich af of het überhaupt nog mogelijk is om een regering te vormen. In 2010 duurde de regeringsformatie 541 dagen. Dat was de langste formatie aller tijden.

'Doffe ellende'

Van Poppel: "De uitslag is klassiek voor België. In Wallonië heeft links gewonnen en in Vlaanderen heeft rechts gewonnen. Bijna de helft van de Vlaamse kiezers heeft op een partij gestemd die Vlaamse onafhankelijkheid nastreeft en dat vinden ze in Wallonië doodeng."

"Wat een doffe ellende is dit eigenlijk. Je moet een land besturen dat democratisch uit twee landen bestaat", reageert N-VA-voorzitter Bart De Wever maandagochtend op de Belgische Radio 1. "Het verschil tussen Vlaanderen en Wallonië is nog nooit zo groot geweest."

Voor de regeringsformatie zijn nu Bart De Wever en oud-premier Elio Di Rupo aan zet, de leiders van de grootste partijen in Vlaanderen en Wallonië. De Wever sluit samenwerken met Vlaams Belang niet op voorhand uit en zegt dat hij op federaal niveau niet wil besturen met linkse partijen zonder dat er een meerderheid in Vlaanderen is. "Als men na deze uitslag een anti-Vlaamse regering maakt, is het wat mij betreft game over."