Belgische artsen naar kampen Syrië om kinderen te helpen

Een team van Belgische artsen en psychologen wil binnenkort naar Noord-Syrië afreizen om kinderen te helpen in Koerdische kampen. In opvanglocaties als het beruchte kamp Al-Hol zitten naast slachtoffers van IS duizenden vrouwen en kinderen van omgekomen Europese Syriëgangers. Hulporganisaties vragen al langer aandacht voor de nijpende situatie.

De Belgische psycholoog en pedagoog Gerrit Loots is de initiatiefnemer van de reis. Hij is eerder al in de kampen geweest en wil nu met zes artsen teruggaan om Belgische kinderen te helpen.

Het liefst neemt hij kinderen die er slecht aan toe zijn mee terug naar België, maar het is niet duidelijk of hij daar toestemming voor krijgt van de regering. Ook moeten de Koerden die in het gebied de baas zijn, nog toestemming geven voor de reis. Vorige week kwam in een van de kampen een Belgisch kind om het leven. Ook zijn er wezen die het zonder moeder in het kamp moeten zien te rooien.

Onze verantwoordelijkheid

De Nederlandse organisatie Stichting Vluchteling, die ook teams ter plekke heeft in Al-Hol, bevestigt dat de omstandigheden nog altijd heel slecht zijn. "De Belgen willen toegang tot het afgesloten gedeelte van het kamp waar de buitenlandse vrouwen en kinderen zitten, en wij richten ons op het hele kamp. Daar verlenen we medische zorg, psychische zorg en sociale ondersteuning", zegt directeur Tineke Ceelen. "En begeleiding bij zwangerschap en bevalling, want een derde van de vrouwen in het kamp is zwanger."

Ze verwacht niet dat de situatie er snel verbetert. "Er zitten naast slachtoffers ook familie van IS-aanhang en veel mensen die tot op het laatst in het kalifaat waren. Dit zijn niet de mensen voor wie de internationale gemeenschap warmloopt."

Ceelen noemt de reis van het Belgische team nobel en hoopt dat het daar niet bij blijft. "Ik vind dat het onze verantwoordelijk is dat de Nederlandse kinderen zo snel mogelijk betere zorg en stabiliteit in hun leven krijgen. Kinderen zitten daar in slechte omstandigheden en je moet ze uit de giftige omgeving halen. Hoe langer je ze daar laat zitten, hoe moeilijker het wordt."

Groen licht

Loots heeft vanavond een ontmoeting met leden van het Belgische kabinet. Hij vraagt hun of ze Belgische kinderen, onder wie weeskinderen, willen terugnemen, maar hij is sowieso van plan te gaan. "We vragen toestemming om kinderen te repatriëren. Alles wordt door ons bekostigd, ze hoeven er alleen groen licht voor te geven."

De Belgen hebben een lijst met 51 Belgische kinderen die dringend hulp nodig hebben. Van hen zijn er vijftien slecht aan toe. Het team wil zich niet beperken tot Belgen en heeft ook om een overzicht van Nederlandse kinderen gevraagd.

De reis loopt via Irak en een veerboot over de Tigris naar het noordoosten van Syrië. De artsen willen langs bij de kampen Al-Hol, Al-Roj en Ain Issa. In oktober was de ploeg er ook al een week. Loots: "Toen gingen we om te kijken hoe de kinderen er leven, nu gaan we om te voorkomen dat ze sterven."

Kans op ontsnapping

Loots benadrukt dat hereniging met moeders het grootste probleem is. De Koerdische autoriteiten laten kinderen niet weggaan zonder moeders, die vaak getrouwd waren met een IS-strijder, of zelf aanhanger waren van de terreurgroep. Loots waarschuwt dat veel Europese vrouwen in de kampen niet meer geloven in repatriëring en daarom uit de kampen proberen te ontsnappen. "Het is hoog tijd dat die mensen hier naartoe worden overgebracht en berecht."

In het uiterste geval vindt Loots dat de kinderen toch zonder hun moeder mogen terugkomen. "Kinderen die in levensgevaar verkeren, moeten niet de dupe worden van de daden van hun ouders."