PSV-lieveling Gomes hoopt bij Watford op een afscheid in stijl

"Nummer 1 Gomes, nummer 2 Gomes en nummer 3 Gomes." De in 2004 voor PSV naar drie nieuwe doelmannen speurende Piet de Visser had niet veel tekst nodig voor zijn sms'je vanuit Zuid-Amerika naar Eindhoven. En dan te bedenken dat de scout alleen nog maar de warming-up had gezien van het Braziliaanse voetbalelftal onder 23 jaar.

Heurelho Gomes - de boodschap ging natuurlijk over hem - hoefde niet lang na te denken toen de PSV-leiding zich had laten overtuigen door De Visser en contact opnam met de 1,93 meter lange sluitpost. "Ik was verrast dat PSV voor mij koos", gaf Gomes jaren later toe in een tv-documentaire. "Maar het was mijn droom om in Europa te spelen. En dit was mijn kans."

Vijftien jaar later staat 'O Goleiro Grande', 38 jaar inmiddels, voor zijn afscheid als professional. Niet op Nederlandse bodem, maar op heilig Engels gras. Tenminste, als Watford-coach Javi Garcia de lijn doortrekt en zijn reservedoelman ook in het laatste bekerduel van het seizoen verkiest boven Ben Foster. De Cup Final op Wembley (18.00 uur), tegen de kersverse landskampioen Manchester City, zou natuurlijk een fantastische afsluiter zijn van een fraaie carrière op het voetbalveld.

Boerenzoon onder de lat

Die begon ooit als aanvaller, maar toen er bij een wedstrijdje op het strand een doelman nodig was, nam de 19-jarige Gomes zonder morren plaats onder de lat. Daar bleek hij beter tot zijn recht te komen. Zijn keeperskwaliteiten brachten de boerenzoon bij Cruzeiro in Belo Horizonte, waarmee hij in 2003 twee titels greep, voordat in de zomer van 2004 de oversteek naar Europa aan de orde kwam.

Een Braziliaan in het Eindhovense doel in plaats van in de spits. Dat was na de goudhaantjes Romário en Ronaldo even wennen voor het PSV-publiek. Maar na een wat moeizame beginperiode, waarin de slungelig ogende Gomes meer dan eens liet zien waarom hij als veldspeler nooit in de boekjes van de Europese talentjagers zou zijn beland, veroverde de kingsize knuffelbeer de harten van de fans.

Zijn innemendheid buiten het veld was daar niet vreemd aan. Maar Gomes maakte vooral ook indruk binnen de lijnen, waar hij tot groot enthousiasme van de PSV-supporters voor elke helft enkele keren hoog opsprong, tot boven de lat met zijn schouder. "Gomes imponeerde door ballen die over de lat zouden gaan, toch te pakken", aldus toenmalig PSV-trainer Guus Hiddink.

Gomes beschikte over sprongkracht en lange armen, maar was ook gezegend met een geweldig reactievermogen. Een kwaliteit waarop Sidney Govou zich in het voorjaar van 2005 flink verkeek toen hij in de kwartfinales van de Champions League van dichtbij op weg leek Olympique Lyonnais op een 2-1 voorsprong te zetten. De Fransman zette het gejuich al in, maar kwam bedrogen uit.

Ook de return in Eindhoven eindigde in 1-1. Strafschoppen dus. Laat mij maar, stelde Gomes zijn ploeggenoten gerust. Het bleek geen grootspraak van de Braziliaan: hij keerde de inzetten van Michael Essien en Éric Abidal en loodste PSV hoogstpersoonlijk naar de laatste vier. "Ik denk dat de band die ik had met de fans op die avond tot stand is gekomen", keek Gomes later op het huzarenstukje terug.

Gomes O Goleiro Grande

De populariteit van de Braziliaan groeide gestaag en op 20 januari 2007 bereikte de wisselwerking tussen sluitpost en publiek een climax. Het geroezemoes in het stadion klonk al anders dan Gomes gewend was. Toen PSV en sc Heerenveen het veld betraden, ontwaarde hij een tribune verscholen achter groene en gele vellen en een enorm spandoek met een veelzeggende tekst: Gomes O Goleiro Grande (Gomes De Grote Doelman).

De supportersactie raakte de publiekslieveling diep. "Een heel bijzondere avond. Ze lieten zien hoe belangrijk ik was voor de club. Ik kan alleen maar zeggen: bedankt, PSV, bedankt, PSV-fans."

Gomes veroverde met PSV vier landstitels op rij en een KNVB-beker en bereikte één keer de halve finales van de Champions League. In zijn eerste seizoen hield hij in de competitie 971 minuten lang zijn doel schoon en in het derde seizoen 956 minuten. Niet genoeg om Ajax-doelman Heinz Stuy zijn record (1.082 minuten in 1971) te ontfutselen, maar indrukwekkend was het zeker.

En toen, als donderslag bij heldere hemel, verscheen daags na het behalen van de titel in 2008 een interview in voetbalweekblad VI met de weinig verhullende kop 'Reker eruit of ik eruit'. Na die uiting van onvrede over het beleid van algemeen directeur Jan Reker, ingegeven - zo bleek later - door Gomes zaakwaarnemer Vlado Lemic, was er geen houden meer aan.

"Ik had destijds niet de beste adviseurs om mij heen", keek de doelman later met spijt terug op zijn 'on-Gomessiaanse' manier van doen. "Ik had dat niet moeten zeggen. Dan had ik er misschien nu nog gespeeld, want PSV is een club waar ik altijd zou kunnen blijven. Ik heb daar nog vaak aan gedacht."

Hoewel de doelman nog een contract had tot 2013 vertrok hij voor 9 miljoen euro naar Tottenham Hotspur. In Londen beleefde Gomes ook weer een stroeve start, die gepaard ging met enkele pijnlijke flaters. "In het begin speelde ik niet zo goed. Dat kwam omdat mijn hart eigenlijk nog in Eindhoven lag. Het heeft een tijd geduurd voordat ik besefte: je bent nu in Engeland."

Echt aarden deed de sfeergevoelige doelman eigenlijk nooit bij 'The Lilywhites'. Toch viel er wel een fraai hoogtepunt te noteren. Mede dankzij twee cruciale reddingen op bezoek bij concurrent Manchester City aan het eind van het seizoen 2009/2010 plaatsten de Spurs - met onder anderen Gareth Bale en Luka Modric in de gelederen - zich voor het eerst voor de Champions League.

Omdat Gomes ook in het Champions League-jaar niet wist te overtuigen, trok Tottenham in de zomer van 2011 de 40-jarige (!) Amerikaan Brad Friedel aan. De Braziliaan belandde op het tweede en zelfs derde en vierde plan. Hij werd nog even verhuurd aan het Duitse Hoffenheim, maar de verlossing kwam pas echt toen medio 2014 Watford, destijds de nummer dertien van het Championship, zich meldde.

Bij zijn nieuwe club kwam Gomes weer helemaal tot leven, ook dankzij de fans die - net als hij in Eindhoven gewend was - hem al snel op handen droegen. In zijn eerste seizoen stond Gomes 44 (van de 46) competitieduels onder de lat bij Watford, dat als tweede eindigde en daarmee terugkeer naar de Premier League afdwong.

Loyaal aan de club

De Braziliaan bleef een vaste waarde in de ploeg. Tot begin dit seizoen achtvoudig Engels international Ben Foster werd binnengehaald. Opnieuw moest Gomes, die zelf elf interlands op zijn naam heeft staan, genoegen nemen met een plaats op de bank. Maar klagen deed hij niet. Hij bleef loyaal aan de club "die in mij geloofde toen niemand anders dat meer deed".

Bovendien mocht hij zijn kunsten nog wel vertonen in de Engelse bekertoernooien. En met succes: voor het tweede keer in z'n 138-jarige bestaan - in 1984 werd met 2-0 verloren van Everton - bereikten 'The Hornets' de finale van het toernooi om de FA Cup.

Onderweg naar de apotheose werd Gomes na de 1-0 winst op QPR uitgeroepen tot 'Man of the match' en stond hij na de thuiszege op Crystal Palace met tranen in de ogen, zich realiserend dat hij voor het laatst op Vicarage Road het doel had verdedigd.

"Het is voor 99 procent zeker dat ik na dit seizoen stop", legde hij uit. "Daarom is dit erg emotioneel. Ik heb hier vijf geweldige jaren gehad. Deze club heeft mij in 2014 de kans gegeven weer te mogen dromen."

Pastoor of zaakwaarnemer?

Of die droom ook daadwerkelijk vanmiddag tussen de palen eindigt, is nog even de vraag, al was eerste doelman Foster er na de sensationele halve eindstrijd tegen Wolverhampton Wanderers op Wembley er als de kippen bij om te verklaren "absoluut te weigeren" als manager Garcia toch met hem zou willen starten.

Hoe dan ook, vandaag komt een eind aan een mooie loopbaan. En dan? De gelovige Gomes opperde weleens pastoor te willen worden. Waarschijnlijker is die andere optie: als zaakwaarnemer Braziliaanse spelers naar de Premier League halen en begeleiden. "Ik zei het al bij PSV: als je Brazilianen of andere Zuid-Amerikanen naar Europa haalt, moet je voor ze zorgen. Ze hebben je steun nodig buiten het veld om voor je te kunnen presteren in het veld."

Dat hadden ze bij PSV al goed begrepen. Ze denken er nog altijd met veel genoegen aan terug. En die liefde is nog altijd wederzijds.