'Homohuwelijk logische volgende stap voor Taiwan'

• Nasrah Habiballah

  redacteur Buitenland

De Taiwanese lhbti-gemeenschap heeft een lange weg afgelegd voordat het homohuwelijk legaal werd, maar het parlement stemde vandaag voor. Taiwan is het eerste land in Azië waar mensen van hetzelfde geslacht met elkaar mogen trouwen. Hoe is de Taiwanezen dat gelukt?

Taiwan staat al langer bekend als het homovriendelijkste land in de regio. Elk jaar wordt in de hoofdstad Taipei de grootste Pride-optocht in Azië gehouden. Ook wordt er elk jaar een lhbti-filmfestival gehouden.

Maar de invoering van het homohuwelijk was zeker niet makkelijk. De afgelopen maanden organiseerden conservatieve groepen tal van campagnes tegen de invoering van het homohuwelijk. En in november stemde bijna twee derde van de Taiwanezen in een adviserend referendum nog tegen het homohuwelijk. Ondanks die verdeeldheid besloot de regering toch door te zetten.

Progressieve agenda

In 2016 koos Taiwan voor de progressieve Tsai Ing-wen. Ze werd de eerste vrouwelijke president. Veel Taiwanezen vielen niet zozeer voor haar progressieve kant, maar voor het deel in haar verkiezingsprogramma over onafhankelijkheid van China. China beschouwt Taiwan als een afvallige provincie en niet als een onafhankelijk land. Tsai Ing-wen hamerde juist op onafhankelijkheid en sprak daarmee veel Taiwanezen aan.

Nu ze aan de macht is, voert ze ook andere punten van haar progressieve agenda door, zoals het homohuwelijk. Punten waar veel minder Taiwanezen achter staan.

De uitkomst van het referendum negeren en de invoering toch doordrukken, zal haar kansen op herverkiezing verder bemoeilijken. Dat ze het risico toch neemt, is volgens correspondent Sjoerd den Daas wel te verklaren.

Onder meer omdat haar Democratische Progressieve partij al veel steun verloren heeft bij de tussentijdse verkiezingen. Volgens hem wil Tsai Ing-wen zoveel mogelijk van haar agenda progressieve uitvoeren, zolang ze nog aan de macht is. "En dat kan ook want ze heeft nog gewoon een meerderheid in het parlement."

Toch is legalisering van het homohuwelijk niet alleen het gevolg van het beleid van de huidige president, zegt Hilde De Weerdt, hoogleraar Chinese geschiedenis aan de Universiteit Leiden: "Taiwan zet al jaren democratische stappen dus in die zin past de legalisering van het homohuwelijk daar heel goed in als volgende stap."

Volgens De Weerdt is het proces van democratisering vooral het gevolg van het verlies van Taiwans internationale status in de jaren 70. "Taiwan heeft destijds de duidelijke boodschap gekregen dat als ze steun wilden van het Westen, dat ze dan flinke stappen moesten maken op het gebied van democratie en mensenrechten. Dat hebben ze ook gedaan", zegt De Weerdt.

Ook wil het eiland volgens De Weerdt zo een boodschap overbrengen aan de rest van de wereld. "Deze stap past binnen de internationale politiek van Taiwan. Ze willen de wereld laten zien dat ze een open land zijn en mensenrechten respecteren."

De progressieve Democraten zijn nu nog in de meerderheid in het parlement, maar toch heeft de president wel concessies moeten doen om de legalisering van het homohuwelijk erdoorheen te krijgen.

Zo geldt het huwelijk alleen als het gesloten wordt tussen twee Taiwanezen, of als de partner van een Taiwanees uit een land komt waar het homohuwelijk ook legaal is. Bovendien is adoptie van kinderen vooralsnog niet mogelijk voor homo's en lesbiennes in Taiwan.

Ondanks de concessies is dit voor Taiwan een historische stap. En het eiland is een uitzondering als je kijkt naar het beleid van andere Aziatische landen. In Brunei kunnen homo's, lesbiennes en transgenders sinds kort worden gestenigd. En in Maleisië en Indonesië worden ze gestraft met stokslagen.

Volgens Den Daas zal Taiwan voorlopig wel een uitzondering blijven: "De meeste landen in Azië, met uitzondering van Thailand misschien, stellen zich veel conservatiever op. Ik denk dan ook niet dat deze gebeurtenis in Taiwan het begin is van een beweging in Azië."