'Vliegtaks is goed voor het milieu en schaadt economie niet'
Een belasting op kerosine voor vliegtuigen in de Europese Unie kan een aanzienlijke verbetering voor het milieu zijn, terwijl het weinig effect zal hebben op de economie als geheel. Dat staat in een uitgelekt onderzoek dat de Europese Commissie heeft laten opstellen, maar nog niet heeft gepubliceerd.
In het rapport, dat gelekt is door de Europese belangenorganisatie Transport & Environment, wordt doorgerekend wat er zou gebeuren als er per liter kerosine 33 eurocent belasting wordt geheven. Dat bedrag is niet uit de lucht gegrepen: het is het tarief dat Europese landen in 2003 al met elkaar hebben afgesproken als minimumheffing op kerosine; de luchtvaart werd tegelijkertijd grotendeels vrijgesteld van de belasting (op sommige binnenlandse vluchten is er wel een heffing op kerosine).
Als die vrijstelling verdwijnt, zullen de vliegmaatschappijen de hogere kosten doorrekenen in vliegticketprijzen. Gemiddeld zullen die dan zo'n 10 procent duurder worden.
Dat zou ertoe leiden dat er minder mensen met het vliegtuig reizen: het aantal passagiers daalt met 9 tot 11 procent. De CO2-uitstoot en de geluidsoverlast zouden daardoor ook 9 tot 11 procent dalen, schatten de onderzoekers.
Niet slecht voor de economie
Voor de economie zal de heffing alles bij elkaar weinig uitmaken. In de luchtvaart zullen er banen verdwijnen, maar in andere sectoren zal er werk bij komen. De belasting die de overheden binnenhalen door de heffing zal ofwel gebruikt worden om meer te investeren, of om andere belastingen te verlagen.
In het rapport hebben onderzoekers ook naar andere vormen van vliegtaks gekeken. Zo zouden landen ervoor kunnen kiezen om het standaard btw-tarief te heffen over vliegtickets, of om een aparte heffing in te voeren op vliegtickets.
Dat laatste gebeurt nu bijvoorbeeld al in Duitsland, en zal ook in Nederland in 2021 ingevoerd worden. Tickets vanuit Nederland worden dan 7 euro duurder.
Omdat de btw-tarieven en eventuele ticketheffingen per land erg kunnen verschillen, hebben de onderzoekers de effecten daarvan niet op Europees niveau doorberekend. Wel zijn er per land schattingen gemaakt.
Schattingen effecten Nederland
In Nederland zouden volgens deze berekeningen alle drie de belastingvormen een positief effect hebben op het milieu, en de economie als geheel niet significant schaden. De invoering van het btw-tarief van 21 procent zal tot een daling van 21 procent passagiers en een even grote daling van de CO2-uitstoot leiden. De kerosineheffing leidt tot dalingen van rond de 19 procent en de tickettaks voor dalingen van 4 procent.
Bij die berekening is geen rekening gehouden met afzonderlijke afspraken die voor Schiphol gelden. De Nederlandse overheid heeft het aantal vliegbewegingen op de luchthaven beperkt tot 500.000 per jaar, terwijl de vraag groter is.
Mochten bijvoorbeeld budget vakantiegangers minder gaan vliegen doordat tickets linksom of rechtsom duurder worden, dan verwachten luchtvaartdeskundigen dat dat gat op een andere manier weer wordt ingevuld. Er zullen bijvoorbeeld meer internationale passagiers op Schiphol overstappen.
Dat zou betekenen dat een heffing op Europees niveau misschien wel, maar op Nederlands niveau geen effect heeft op de hoeveelheid CO2-uitstoot.
Welke eisen stel jij aan een weekendje weg?
Hoe ver kom je nog als je besluit dat je voor een weekendje weg liever niet wil vliegen? Je kunt op de interactieve pagina hieronder aangeven welke eisen jij stelt aan een stedentripje.
