Manifest voor lhbtq'ers in Polen lokt felle anti-campagne uit

• Judith van de Hulsbeek

  Correspondent Duitsland

In Polen zijn homorechten onverwacht uitgegroeid tot hét thema in de campagne voor de Europese verkiezingen. Aanleiding is een manifest dat onlangs door de burgemeester van Warschau is aangenomen. Daarin wordt onder meer betere voorlichting op scholen over homoseksualiteit en andere geaardheden beloofd. Reden voor de Poolse regeringspartij Recht en Rechtvaardigheid (PiS) om een felle anti-campagne te beginnen.

Een frontale aanval op de Poolse waarden en het Poolse gezin, noemt PiS-leider Jaroslaw Kaczynski het. "Wij zeggen nee. Blijf met je handen van onze kinderen af", zei hij onlangs op een campagnebijeenkomst. Ook andere leden van de PiS trekken fel van leer tegen het manifest: de lhbtq-gemeenschap zou erop uit zijn om 'masturbatielessen aan onze kinderen te geven' en 'jongens die in meisjeskleren te laten rondlopen'.

"Pure leugens", zegt Hubert Sobecki, een van de opstellers van het manifest. Ja, in het manifest staat onder meer dat er betere voorlichting moet komen, maar niemand wil volgens hem masturbatielessen gaan geven. Met de voorlichting willen ze juist kinderen beschermen. "70 procent van de lhbtq-jongeren in Polen denkt wel eens aan zelfmoord. En dat komt ook omdat ze op school worden gepest, niet durven te zijn wie ze zijn en omdat er soms homofobe leraren voor de klas staan", aldus Sobecki.

Bekijk hier de reportage van correspondent Wouter Zwart:

De plotselinge focus van de PiS op dit manifest heeft volgens Sobecki vooral met de aankomende verkiezingen te maken. "Ze hebben een zondebok nodig om mensen bang voor te maken. Eerst waren het de vluchtelingen, toen de moslims, en nu is het de lhbtq-gemeenschap. We zijn een makkelijk doelwit."

Dat de kwestie de gemoederen in het hele land bezighoudt, zie je bijvoorbeeld op straat in Swidnik, een stadje vlakbij de Wit-Russische grens. Daar verschenen onlangs twee billboards op de centrale rotonde van de stad. Op de ene een regenboogvlag en de tekst: liefde is liefde. Op een tweede staat een foto van twee mannen, in een string, gezien vanaf de - harige - rug. Ze lopen hand in hand op een Gay Pride. In dikke letters de vraag: is dit liefde?

De inwoners van het stadje hebben gemengde reacties, bekijk ze in de onderstaande foto-serie:

De districtsraad in Swidnik nam onlangs een motie aan waarin staat dat er geen extra geld moet gaan naar voorlichting over homoseksualiteit. Een van de initiatiefnemers, PiS-raadslid Radoslaw Brzozka, legt uit waarom: "Ze willen kinderen op hun manier opvoeden, in plaats van de manier waarop ze in Poolse gezinnen geboren worden: religieus katholiek en met gezond verstand."

Brzozka wil voorkomen dat 'de lhbtq-ideologie' in zijn stad wortel schiet. Meer voorlichting over verschillende geaardheden noemt hij "een politiek project, dat onze cultuur, politiek en gebruiken wil veranderen". Extra rechten - of privileges zoals Brzozka ze noemt - zijn volgens hem niet nodig. "Geweld tegen homo's heb je hier niet. Als ze zich toch aangevallen voelen, moeten ze misschien naar zichzelf kijken."

Daar denken ze op de Gay Pride in Lodz heel anders over. Daar hebben een paar honderd Polen zich op een zaterdagmiddag verzameld om te demonstreren voor vrijheid, gelijkheid en acceptatie. Want daar schort het volgens de deelnemers nogal eens aan. Julia en Alicja, een lesbisch stel van net 18, vertellen hoe bang ze zijn om hand in hand te lopen. "Elke dag krijgen we opmerkingen naar ons hoofd en ik ben ook vaak bang dat ze ons iets aandoen", zegt Julia.

Volgens homorechten-activist Sobecki komt geweld tegen homo's niet in de statistieken voor, omdat die niet worden bijgehouden. "Nu kunnen politici nog zeggen dat er geen geweld is tegen lhbtq Dat is ook een van de dingen waar we met het manifest verandering in willen brengen."