Nederlanders in Sri Lanka na aanslag: 'Surrealistische ervaring'

• Etienne Verschuren

  redacteur Online

Zeker zes aanslagen en honderden doden en gewonden. Dat zijn de voorlopige, gruwelijke cijfers over de aanslagen in Sri Lanka. Op Paaszondag werden verspreid over het land zeker drie katholieke kerken en drie dure hotels aangevallen. Zeker één Nederlander kwam om het leven. Veel Nederlanders maakten de incidenten van dichtbij mee.

Sri Lanka is een populaire bestemming voor Nederlandse vakantiegangers en ondernemers. Een van hen is David Bijker. Hij verblijft met zijn vrouw in Colombo. Ze ondersteunen er al bijna twintig jaar een kindertehuis. Ze kregen vanochtend droevig nieuws.

"We hoorden dat lokale vrienden van ons die aan het paasontbijt zaten in het Shangri-La Hotel, waar de explosies waren, zijn omgekomen", zegt Bijker.

Hij vreesde ook voor zijn vrouw, maar zij bleek gelukkig veilig te zijn. "Ik was op het moment van de aanslagen zelf met opnames bezig ten zuiden van Colombo. Mijn vrouw was onderweg van het vliegveld van Colombo naar het hotel en ik wist dat hotels doelwit waren. Ik heb dat hotel meteen gebeld en gelukkig waren zij en onze drie kinderen veilig. Toch waren de emoties heftig. Het is gebeurd op plekken waar wij vaak komen. Ik ben er afgelopen week nog geweest."

Bijker omschrijft de situatie na de aanslagen:

Bijker is met zijn gedachten vooral bij de lokale bevolking. "Verschrikkelijk voor deze mensen dat dit na jaren van oorlog weer gebeurt. Bijna tien jaar geleden kwam die oorlog tot een einde, nu worden deze mensen weer ondergedompeld in rouw."

Bijker blijft Sri Lanka bezoeken. "Het is een fantastisch land, de mensen zijn vriendelijk en ik kom er graag. Wat een paar idioten doen, verandert daar niets aan." Wel is hij bang dat het land de naweeën van de aanslagen nog lang zal voelen. "De kans dat dit een klap gaat zijn voor het toerisme en de economie is heel groot. Daar maak ik wel zorgen over. Maar op de lange termijn gaat het land hier bovenop komen. Het zijn zulke sterke mensen."

De zorgen van Bijker worden gedeeld door Eva van Doren-Reubsaet. De Nederlandse werkt bij een constructiebedrijf en woont nu twee jaar in Colombo. "Sri Lanka is uitgeroepen tot hét toerismeland van 2019, maar ik ben bang dat de aanslagen de toeristen weleens kunnen afschrikken. Ik denk dat niemand dit zag aankomen. Een tijd geleden waren er nog wel relletjes in Kandy. Maar in Colombo heb ik me altijd heel veilig gevoeld."

Sri Lankaanse autoriteiten hebben de toegang tot sociale media als WhatsApp en Facebook afgesloten. "Er wordt veel nepnieuws verspreid via die kanalen", legt Van Doren-Reubsaet uit. "De oorlog werd pas zo'n tien jaar geleden beëindigd. Er leven hier meerdere religies, groeperingen en minderheden. Ik denk dat juist op sociale media na dergelijke incidenten een enorme haat ontstaat en dat de overheid dat zoveel mogelijk wil beperken. Mensen wijzen graag een minderheid aan als schuldige."

'Surrealistische ervaring'

Ook David Kellerman is ondernemer in Sri Lanka. Hij heeft een theebedrijf en is momenteel voor een zakelijke trip in Colombo. "Op het moment van de aanslagen waren we in ons pension, we verblijven bij een paar lokale mensen in huis."

"We wilden vandaag richting het commerciële centrum gaan, naar Pettah Market, in de buurt van het Kingsbury hotel", zegt hij. "Toen we naar buiten wilden gaan kwamen onze gastheren net geschrokken binnen. We begrepen het eerst niet helemaal. Toen gaven ze aan: 'Bomaanslag, bomaanslag.' We hebben meteen het nieuws aangezet en zagen wat er aan de hand was. Het was een beetje surrealistisch."

Al snel werd de vraag opgeworpen wie achter de aanslagen zitten. "Er is weinig informatie beschikbaar. Niemand weet of het de Tamils waren, het oude conflict, of misschien IS of al-Qaida. Het was natuurlijk wel een aanslag gericht op katholieken en kerken." Enkele uren na de eerste aanslag maakte de Sri Lankaanse minister van Defensie Ruwan Wijewardene bekend dat de aanslagplegers zijn geïdentificeerd. Het gaat volgens de minister om "terroristische groeperingen". Zeven mensen zijn opgepakt.

Er is inmiddels vervroegd een avondklok ingegaan, waardoor mensen niet meer naar buiten mogen. "In de uren na de aanslag was er de vrees dat er nog meer aanslagen zouden volgen", zegt Kellerman. "Volgens onze gastvrouw is de avondklok ingesteld omdat er nog jacht wordt gemaakt op daders. We wilden vanavond de trein pakken, maar we gaan nu morgenochtend."

Hij verwondert zich over de kracht van de Sri Lankaanse bevolking. "Mijn gastvrouw kreeg net te horen dat de moeder en dochter van een goede vriendin zijn overleden. Ze memoreerde ook meteen de oorlog die recent is afgelopen. Ze zei dat het veel oude beelden opriep. Het mooie is dat ze meteen vroeg waar ze bloed kon doneren. Sri Lankanen worden saamhorig op zulke momenten."