Als laatste Europese hoofdstad krijgt ook Athene een (echte) moskee

• Conny Keessen

  Correspondent Griekenland

Het is een lange strijd geweest, maar Athene krijgt eindelijk weer een officiële functionerende moskee. Die is er niet meer geweest sinds er een eind kwam aan de Ottomaanse overheersing en de Grieken in de eerste helft van de 19e eeuw onafhankelijk werden. In de Griekse hoofdstad zijn naar schatting 250.000 moslims, die er al tientallen jaren wonen en werken. Zij waren gedwongen kelders, kleine appartementen en garages te huren om hun religie te belijden.

Een van die geïmproviseerde moskeeën zit in een kelderruimte in de Griekse hoofdstad. Alleen een klein bordje met Arabisch schrift boven de deur geeft aan dat het hier om een gebedsruimte gaat. De deur staat half open, want het middaggebed begint over tien minuten. Het is een simpele ruimte met tapijten op de grond, onder een flatgebouw.

Zoals deze bestaan er velen in de stad Athene, naar schatting meer dan zeventig. Sinds kort kunnen moslimgemeenschappen een vergunning aanvragen voor hun gebedsruimten, maar dan moeten ze wel voldoen aan strenge eisen. Zeven - drie Arabische, drie Pakistaanse en een Bengaalse hebben die inmiddels gekregen.

Een van de bezoekers, Ibrahim, emigreerde 27 jaar geleden vanuit Marokko naar Griekenland. "Wij wonen in deze buurt, dus we komen hier voor ons gebed, voor het werk, en na het werk. Er is niets anders."

Lange weg

Plannen om een officiële moskee in Athene te bouwen waren er al langer maar er kwam nooit wat van. Weerstand kwam vaak van de machtige Griekse-Orthodoxe kerk, maar er was ook onwil bij de overheid.

Na toenemende kritiek en druk van buiten - Athene was de enige Europese hoofdstad die geen officiële moskee had -werd in 2006 een presidentieel decreet getekend waarmee de weg open lag voor de bouw van de moskee.

Pas onder de regering van premier Alexis Tsipras begon de constructie. Op enkele details na is het gebouw, 1000 vierkante meter, nu klaar. Het is geheel gefinancierd door de overheid, met een budget van 900.000 euro.

Ehab Elsayed, een van de twee leden van het bestuur, beschrijft het gebouw. "Het is een mooi gebouw, schoon, met gescheiden ruimten voor mannen en vrouwen. En veel ruimte en groen eromheen. Het is belangrijk voor ons dat we nu een eigen plek hebben voor het vrijdaggebed en grote feestdagen."

'Orthodoxie of dood'

De moskee ligt op een industrieterrein buiten het centrum van Athene, ingeklemd tussen een marinebasis, garages en bedrijven. Op een hoog, dicht hek bij de ingang staan in het Grieks leuzen gekalkt tegen de moskee: 'Geen moskee', 'Stop Islam' en 'Orthodoxie of dood'.

Net als vorige regeringen stond ook de huidige Syriza-regering erop dat de moskee niet betaald zou worden met buitenlandse fondsen. De Turkse president Erdogan heeft in het verleden geld aangeboden om van een van de twee overgebleven Ottomaanse moskeeën in Athene een gebedsruimte te maken. Maar Turks geld en invloed, dat ligt veel te gevoelig.

De overheid is ook begonnen de onofficiële gebedsruimten te reguleren. "Elke inwoner kan hier zijn religie bedrijven en een gebedsruimte openen" zegt Jorgos Kalantzis, secretaris-generaal religieuze zaken op het ministerie van Onderwijs. "Maar daarvoor is wel een vergunning nodig. Voldoet men niet aan de voorwaarden, dan moet die gebedsruimte sluiten."

Geen minaret

Langzaam druppelen steeds meer mannen binnen in de buurtmoskee, die overigens een vergunning heeft. De laatste jaren komen ook veel mensen uit Afrikaanse landen in hun moskee, zegt Ibrahim, gevlucht uit Congo of Mali.

Hij en de andere moslims zijn positief over de nieuwe moskee. Maar van sommigen komt ook kritiek. Er is geen minaret (wel luidsprekers), de moskee is te klein of te ver.

"Waarom is hij gebouwd op een industrieterrein waar niemand van ons woont? Een moskee hoort in het centrum zodat we er allemaal makkelijk naartoe kunnen", zegt Mohamed uit Marokko. Het is voor hem reden niet te gaan.