Marokkaanse christenen hopen op meer rechten door bezoek paus

• Willemijn de Koning

  correspondent Marokko

Marokko ontvangt dit weekend paus Franciscus. Marokkaanse christenen grijpen de gelegenheid aan om als andersgelovigen meer rechten te krijgen. Via een openbare brief vragen ze de paus zich hiervoor in te zetten tijdens zijn bezoek.

"Als ik wil trouwen, moet ik een formulier tekenen waarop staat dat ik moslim ben. Mijn kinderen moet ik een Arabische naam geven en zij zullen op Marokkaanse openbare scholen islamitisch onderwijs krijgen. Maar we willen volgens onze tradities kunnen trouwen en de kinderen opvoeden", aldus Zouhair, voorzitter van een coördinatieverband van Marokkaanse christenen. Volgens hem zijn er enkele tienduizenden in Marokko. Het precieze aantal is niet bekend omdat Marokko er niet te koop mee wil lopen.

Vragen over de islam

Zouhair kwam op 10-jarige leeftijd in aanraking met het christendom toen zijn broer zich bekeerde. Zijn vader sloeg en verstootte zijn bekeerde zoon, maar Zouhairs moeder miste hem zo erg dat de familie hem later toch vergaf. De interesse van Zouhair was gewekt en hij stal zijn broers bijbel.

"Dit was het enige boek over het christendom dat ik had. Hoe meer ik me erin verdiepte, hoe meer vragen ik had over de islam. Bijvoorbeeld over hoe Mohammed zo gewelddadig kon zijn en met een 7-jarige kon trouwen. Mijn vader, imam van beroep, antwoordde dat hij dat kon doen omdat hij de profeet was. Dat was niet bevredigend genoeg voor mij."

Toen Zouhair op zijn 16e ging studeren, hielp zijn broer hem aan een kamer bij zijn christelijke vrienden. "We discussieerden elke dag over het geloof. We vierden Kerst met nog veertig andere mensen. Toen begreep ik dat wij niet de enige Marokkaanse christenen waren, maar dat er heel veel zijn. De groep voelde als een familie die samenkwam in hun geloof en gezamenlijk bad, mannen en vrouwen samen. Terwijl ik bij de islam het gevoel had dat we als een slaaf afzonderlijk tot god baden."

Op 19-jarige leeftijd bekeerde ook Zouhair zich. "Mijn moeder schaamde zich. Mijn vader had er nog meer moeite mee. Uiteindelijk hielden we een goede relatie, maar we konden niet meer over religie praten."

Voor altijd moslim

Ondanks het feit dat Marokko buitenlandse christenen de ruimte geeft om hun geloof te beoefenen in zo'n vijftien katholieke scholen en meer dan vijftig kerken, is de islam de staatsreligie en is het bijna onmogelijk om daar als Marokkaan aan te ontsnappen.

Kinderen zijn standaard moslim als hun vader dat is. Als je trouwt, teken je een document waarin je zegt moslim te zijn. Je mag zelf van geloof veranderen, maar op het bekeren van anderen staat drie jaar celstraf. Dat is geen loos dreigement: in 2010 zette Marokko minstens zeven buitenlandse christelijke families uit op basis van die wet. De politie pakte Marokkaanse christenen regelmatig op om ze te verhoren.

Uit angst beoefenen vele christenen hun geloof alleen thuis en niet in de kerk. "Kerken hier zijn voor buitenlanders. Er zijn alleen missen in het Engels, Frans of Spaans. Ik ben alleen te gast, ik mag niet meezingen", aldus Zouhair.

Cristóbal López Romero, aartsbisschop van Rabat, ontkent dit laatste. "Ze zijn welkom, maar ze zijn nooit naar me toegekomen. Bijna 12.000 Marokkanen genieten hier katholiek onderwijs, dat bewijst dat het wel degelijk kan."

Twee jaar geleden kwamen de eerste Marokkaanse christenen uit de schaduw. Via de media vroegen ze om meer rechten, net als nu. Die kregen ze niet, maar het leidde wel tot aandacht in Marokkaanse media. "Sindsdien gaat het beter", zegt Zouhair. "Marokkanen weten dat we bestaan en tolereren ons steeds meer. De politie arresteert ons bijna niet meer. Ik ben twee jaar geleden voor het laatst meegenomen voor ondervraging."

Over het algemeen tolereren moslims de christenen in Marokko, al geldt dit meer als de christenen buitenlands zijn. "Er is tolerantie, maar we willen meer. We moeten vrienden worden," zegt aartsbisschop Romero. "We willen samenwerken in het opvangen van migranten, de promotie van mensenrechten en in het onderwijs." Hij hoopt dat het bezoek van de paus daarbij kan helpen.

'Politieke show'

Paus Franciscus bezoekt vandaag en morgen Rabat en omgeving. Hij ontmoet koning Mohammed VI en houdt samen met hem een toespraak tot het volk. Ook gaat hij langs bij de imamschool en een organisatie die migranten helpt. Verder zal Franciscus een mis opdragen.

Buitenlandse christenen in Marokko zijn enthousiast. "Ook al ben ik niet zo diehard katholiek, ik ga wel", zegt een jonge Amerikaanse bezoeker van de Engelse zondagsmis in de Sint Franciscus-kerk in Rabat. "Want het is net als het ontmoeten van de koning."

De kerken hebben al 7000 toegangskaartjes voor de mis weggegeven. "Het is overweldigend. We zijn enorm verheugd", aldus pastoor Daniel Nourissat in Rabat.

Marokkaanse christenen zijn minder enthousiast. "We hebben de brief geschreven, dus wie weet", zegt Zouhair hoopvol. "Maar waarschijnlijk heeft de koning de paus alleen uitgenodigd voor een politieke show en verandert er voor ons weinig tot niets."