Foutje in Panorama Mesdag: de schilder heeft zich drie meter vergist

Het Panorama van Mesdag is niet volledig, blijkt uit metingen van de TU Delft. Bij het maken van de schetsen voor het cilindervormige werk lijkt kunstenaar Hendrik Willem Mesdag (1831-1915) een stuk van Scheveningen te hebben vergeten.

Het gelijknamige museum in Den Haag waar het schilderij is te zien, heeft samen met de universiteit een tentoonstelling gemaakt die in het teken staat van landmeten. Voor die tentoonstelling probeerden de onderzoekers te achterhalen waar de kunstenaar precies stond toen hij in 1880 en later zijn schetsen maakte voor het wereldberoemde werk met een omtrek van 120 meter.

Mesdag maakte zijn voorstudies vanaf het hoogste duin in Scheveningen. Bij de reconstructie werd de fout in het panorama ontdekt.

"Waarschijnlijk heeft Mesdag de vuurtoren in Katwijk en het paviljoen dat nu onderdeel is van museum Beelden aan Zee, iets te ver naar links geschilderd", zegt hoogleraar Ramon Hanssen van de TU Delft tegen Omroep West. "Dat betekent dat hij op de Noordzee drie meter is vergeten en tussen het paviljoen en de watertoren van Scheveningen heeft hij er wat bij verzonnen. Daar is het namelijk drie meter te breed."

Hoogleraar Hanssen laat zien waar Mesdag de mist inging:

Volgens de TU Delft was het aanvankelijk onmogelijk te achterhalen waar Mesdag precies stond. Dit bleek te komen door de afwijking op het doek. Met moderne apparatuur wisten de onderzoekers dit te corrigeren en de positie van Mesdag alsnog te bepalen.

Bijzonder

Museum Mesdag noemt de uitkomst van het onderzoek bijzonder. "We kunnen nu naar de plek gaan en zeggen: daar stond Mesdag", zegt conservator Laura Prins. "Er staan nu allemaal appartementencomplexen, maar wie weet komt er binnenkort een tegeltje, zodat iedereen de plek kan opzoeken."

Zondag gaat de tentoonstelling 'Vanaf het hoogste punt: Landmeten in Mesdags tijd' in het Haagse museum van start. De expositie loopt tot en met 22 september.