'Omstanders grijpen wel degelijk in bij noodsituaties'

Mensen die getuige zijn van een ruzie of andere vorm van geweld op straat, grijpen wel degelijk in om escalatie te voorkomen. Dat blijkt volgens de Volkskrant uit onderzoek van het Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving (NSCR).

Psychologen gingen er tientallen jaren van uit dat omstanders niet ingrijpen. Ze bedachten daarvoor de term 'passieve-omstandereffect': in noodsituaties kijkt de massa toe, omdat de meeste mensen ervan uitgaan dat anderen wel ingrijpen. Nieuwe studies hebben de laatste jaren al aangetoond dat het effect kleiner is dan gedacht.

De onderzoekers van het NSCR hebben camerabeelden bekeken van een paar honderd ruzies op straat in Amsterdam, Kaapstad en de Britse stad Lancaster. In bijna alle gevallen kwamen omstanders in actie. "Het lijkt dan ook te wijzen op een universeel verschijnsel", zegt een van de onderzoekers.

Ruzie tussen vrouwen

Alleen bij gewapende overvallen komen voorbijgangers niet snel in actie. Daar trekken mensen een grens, zeggen de onderzoekers.

En ook bij ruzies tussen stelletjes doen omstanders weinig, omdat ze dat zien als een onderonsje. Verder wordt nauwelijks ingegrepen bij een ruzie tussen twee vrouwen. "Dat wordt misschien als minder gevaarlijk gezien."

Het is voor het eerst dat er een groot onderzoek is gedaan naar het omstandereffect in het gewone leven. De resultaten worden binnenkort gepubliceerd in het Amerikaanse vakblad American Psychologist.