Praalwagen met Joodse stereotypen kost carnaval Aalst mogelijk Unesco-status

Het carnaval in het Belgische Aalst verliest mogelijk zijn Unesco-status van immaterieel erfgoed, vanwege een praalwagen met een karikaturale weergave van Joden. De VN-organisatie Unesco, die verantwoordelijk is voor de lijst met werelderfgoed, noemde de wagen "racistisch en antisemitisch".

Het Aalst Carnaval is het bekendste carnaval van België en bestaat al sinds de middeleeuwen. Unesco erkende het in 2010 als immaterieel erfgoed. Maar vandaag maakte de organisatie bekend dat het carnaval bij de volgende vergadering in december van de lijst kan worden geschrapt.

"De satirische geest van Aalst Carnaval en de vrijheid van meningsuiting kunnen niet dienen als dekmantel voor manifestaties van haat", zei de Chileen Ernesto Ottone, assistent-directeur-generaal bij Unesco. "Deze karikaturen gaan in tegen respect en waardigheid, waarden die worden belichaamd door Unesco, en zijn in strijd met de principes die ten grondslag liggen aan het immateriële erfgoed van de mensheid."

Haakneus

Op de wagen stonden poppen van stereotype orthodoxe Joden met een haakneus en zakken geld. De carnavalsgroep De Vismooil'n had de karikaturen gemaakt vanwege een bezuinigingsjaar. Daarop voortbordurend kwam de groep op dit idee, zeggen ze bij Het Laatste Nieuws (HLN). "Wij vonden dat komisch, als roze Joden de stoet in, met een kluisje waar we ons opgespaarde geld in bewaren. Met andere religies wordt er ook gelachen", zeggen ze.

Joodse organisaties in België en Nederland konden er niet om lachen. Die zagen in de praalwagen sterke gelijkenissen met stereotyperingen zoals die in nazikrant Der Stürmer. "De kromme neus en de koffers met geld zijn typerend voor het nazisme van 1939", schrijft de belangenkoepel Forum der Joodse Organisaties (FJO) op zijn website. Humor moet kunnen, maar hier is volgens de organisatie een grens overschreden.

Assen van de Holocaust

Ook een woordvoerder van de Europese Commissie noemde het in Belgische media "ondenkbaar dat deze beelden paraderen door Europese straten". "Zeker voor de Europese Unie, die is gebouwd op de assen van de Holocaust, is het een plicht om de Joodse gemeenschappen te beschermen", stelde de woordvoerder in Het Laatste Nieuws. "Wij Europeanen hebben niet de luxe om dit licht op te nemen."

De burgemeester van Aalst, Christoph D'Haese (N-VA), neemt het op voor de carnavalsvereniging. Hij zegt te betreuren dat Aalst Carnaval van de Unescolijst kan verdwijnen en zegt dat De Vismooil'n geen antisemitische bedoelingen had.

Hij meent dat in de context van het carnaval veel mogelijk moet zijn en censuur uit den boze is. "We gaan niet toelaten dat moslims, katholieken of joden beslissen waarmee we kunnen lachen", zegt hij.