Friezen en Zeeuwen het meest trots op hun provincie

• Hugo van der Parre

  Research-redacteur

Friezen zijn het meest van alle Nederlanders trots op hun provincie. Driekwart van de inwoners zegt dat ze zeer trots zijn op Friesland. Op enige afstand volgen Zeeuwen, Drenten en Groningers. De inwoners van Zuid-Holland zijn het minst trots op hun provincie, blijkt uit een onderzoek van I&O Research in opdracht van de NOS en de regionale omroepen.

Van de ondervraagden voelen de meeste mensen (57 procent) zich in de eerste plaats Nederlander. In drie provincies ligt dat anders: Groningers, Friezen en Limburgers voelen zich meer verbonden met de provincie dan met Nederland. In Overijssel voelen de inwoners zich meer verbonden met hun streek (Twente, Salland) dan met de provincie, terwijl mensen in de Randstad-provincies zich vooral verbonden voelen met hun woonplaats. Vermoedelijk heeft dat te maken met de uitstraling van de grote steden.

Het meest trots is men in het algemeen op de natuur en de mentaliteit van de provinciegenoten, gevolgd door 'binnenstad/stadsgezicht', 'cultuur en traditie' of 'bedrijf/economie'. Opvallend is dat sportprestaties en individuele personen nauwelijks tot trots leiden. Anders dan misschien gedacht, worden voetbalclubs niet erg vaak genoemd als reden tot trots. Feyenoord is daarop een belangrijke uitzondering: 14 procent van de Zuid-Hollanders noemt de Rotterdamse club als reden om trots te zijn op hun provincie, beduidend meer dan in andere streken.

Ook opvallend is het verschil in trots tussen jongeren en ouderen. Jongeren roemen vooral de mentaliteit van de mensen. In het zuiden is dat de gemoedelijkheid, in de noordelijke en oostelijke provincies vooral de nuchterheid. In Groningen is nuchterheid zelfs het meest genoemde aspect. Jongeren in Groningen, Utrecht en Rotterdam zijn erg trots op hun stad, veel trotser in ieder geval dan de oudere bewoners.

Ouderen zijn juist meer trots op de natuur in hun provincie: heide, bos, het landschap, de zee en de duinen. Vooral in Drenthe, Gelderland en Zeeland vindt men de natuur erg belangrijk.

Er is de inwoners ook gevraagd of ze zich schamen voor sommige kenmerken van hun provincie. Dat is bij 29 procent van de Nederlanders het geval. Meest genoemd aspect is opnieuw de mentaliteit: 13 procent van alle Nederlanders schaamt zich voor de instelling van de provinciegenoten. In Zeeland en Zuid-Holland geldt dat zelfs voor 18 procent. Flevolanders schamen zich relatief vaak voor hun stadsgezichten en de natuur.

De taal is voor een aanzienlijk deel van de Friezen (14 procent) en Limburgers (15 procent) reden voor schaamte. Landelijk ligt dat op 4 procent. Frappant is dat in Friesland en Limburg ook de trots op de taal veruit het grootst is. Mogelijk is dat het verschil tussen de autochtone bewoners en de 'import'. Limburgers schamen zich meer dan anderen voor het optreden van bepaalde provinciegenoten.

Benieuwd welke punten er bij jouw provincie uitsprongen? Lees het hieronder.

Groningen

Groningers zijn trots op hun nuchterheid. Vooral jongeren vinden dat mooi. Zij zijn ook trots op de stad en FC Groningen. Oudere Groningers hechten meer aan de ruimte en de weidsheid van het landschap, de geschiedenis en het cultureel erfgoed. Ook Groningers die het Gronings zelf niet spreken weten het te waarderen: "Ik spreek het zelf niet, maar wanneer ik het hoor, voel ik verbondenheid". Als Grootste Groningers worden genoemd: Ede Staal (27 procent), Arjen Robben (16 procent), Aletta Jacobs (9 procent).

Friesland

Veel Friezen zijn trots op hun taal, 59 procent noemt dit bij de belangrijkste dingen. Jongeren zijn daarnaast ook erg trots op de mentaliteit van hun provinciegenoten: nuchter, betrouwbaar, recht door zee, trots. Ouderen noemen vaker de natuur, het landschap en de Elfstedentocht. Daarnaast zijn Friezen vaak trots op de cultuur en de tradities: Leeuwarden als culturele hoofdstad, kaatsen, skûtsjesilen, suikerbrood. Grootste Friezen: Grutte Pier (36 procent), Foppe de Haan (8 procent), Abe Lenstra (7 procent).

Drenthe

Drenten zijn trots op hun heide en bos en op hun nuchterheid. Jongeren zijn verder trots op de TT van Assen en het voetbal van FC Emmen, dat als kleine club de Eredivisie heeft gehaald. Oudere Drenten zijn vaker trots op de natuur. "De vele bossen, heidevelden en kleine dorpjes geven je het gevoel even terug te zijn in de tijd van Wim Sonnevelds liedje Het Dorp". Grootste Drenten: Daniel Lohues (12 procent), Bartje (6 procent), Relus ter Beek (5 procent).

Noord-Holland

Noord-Hollanders zijn vooral trots op de zee, het strand en de duinen. En in iets mindere mate ook op de nuchterheid van de inwoners, Amsterdam en de andere steden, de geschiedenis en het voetbal van Ajax en AZ. Jongeren noemen ook het dialect en het harde werken: "Nuchter, geen poeha, zeggen zoals het is". Grootste Noord-Hollanders: Johan Cruijff (11 procent), Eberhard van der Laan (9 procent), Marco Borsato (5 procent).

Overijssel

De natuur, gemeenschapszin (noaberschap) en nuchterheid maken de inwoners van Overijssel trots. Ook hier zijn de ouderen vaker trots op de natuur, zoals het coulisselandschap. Jongeren zijn trots op Grolsch en de tradities (o.a. de Paasvuren) van hun provincie. Alles is goed bereikbaar: "Binnen een kwartier ben je in de natuur, maar ook binnen een kwartier in het centrum". Grootste Overijsselaren: Herman Finkers (36 procent), Willem Wilmink (13 procent), Ilse de Lange en Johan Thorbecke (4 procent).

Gelderland

De natuurgebieden zijn de grote trots van Gelderland, vooral ouderen vinden die belangrijk. "Wat een rijkdom aan natuur om heerlijk in rond te struinen." Jongeren zijn vaker trots op de steden, voetbalclub De Graafschap en de nuchterheid. In Gelderland laten mensen zich niet snel gek maken en staan mensen voor elkaar klaar: "Mensen kijken hier naar elkaar om". Ook zijn veel Gelderlanders trots op de gemoedelijkheid van de mensen, het cultureel erfgoed en de geschiedenis van steden als Arnhem en Nijmegen. Grootste Gelderlanders: Karel van Gelre (6 procent), Clemens Cornielje (4 procent), Bennie Jolink (3 procent).

Flevoland

Een kwart van de Flevolanders zegt trots te zijn op de inpoldering van hun provincie, daarbij is geen verschil tussen jong en oud. Iemand zegt: "Flevoland is één groot en uniek kunstwerk". Zoals ook in andere provincies noemen ouderen vaker de natuur en de weidsheid van het landschap. Jongeren zijn trots op de festivals en het Walibi-pretpark. Grootste Flevolanders: Cornelis Lely (24 procent), Annemarie Jorritsma (6 procent), Ali B (4 procent).

Utrecht

Utrechters zijn vooral trots op de stad Utrecht, de Dom en de natuur van de Vechtstreek en de Utrechtse Heuvelrug. Jongeren zijn daarnaast ook vaker trots op FC Utrecht en de mentaliteit van de mensen. Oudere inwoners wijzen vaker op de grachten van Utrecht en het cultureel erfgoed van de provincie. Grootste Utrechters: Anton Geesink (20 procent), Dick Bruna (8 procent), Henk Westbroek (8 procent).

Zuid-Holland

Ook in Zuid-Holland zijn ze trots op de zee, het strand en de duinen. Voor jongeren telt ook Feyenoord, de stad Rotterdam en het Rotterdamse dialect. "De skyline in de nacht geeft keer op keer kippenvel wanneer je over de Erasmusbrug rijdt." Oudere inwoners zijn naast de natuur ook trots op de havens van Rotterdam en de cultuur van de provincie. "Er is altijd veel te doen en te bekijken in de musea" en "Zuid-Holland heeft met het Residentie Orkest en het RPhO een paar prachtige orkesten". Grootste Zuid-Hollanders: Ahmed Aboutaleb (20 procent), koning Willem-Alexander (10 procent), Pim Fortuyn (5 procent).

Zeeland

Zeeuwen ontlenen hun trots vooral aan de zee, de kust en de duinen. Ouderen noemen vaak de Deltawerken, voor jongeren telt de mentaliteit van nuchterheid en hard werken zwaar, evenals het dialect: "De Zeeuwse taele is de mooiste van allemaele!" Zeeuwen zijn ook trots op de wapenspreuk 'Luctor et Emergo' (Ik worstel en kom boven), de rust en de geschiedenis van Zeeland. En niet te vergeten de mosselen. Grootste Zeeuwen: Michiel de Ruyter (45 procent), Annie M.G. Schmidt (2 procent).

Noord-Brabant

Met grote afstand noemen de Brabanders de gemoedelijkheid en de Bourgondische levensstijl als reden voor trots. Carnaval is erg populair onder jongeren, net als de mentaliteit, voetbalclub PSV en de steden in de provincie. "Als er zelfs mensen van over de grens komen shoppen, tja..." Oudere Brabanders noemen vaker natuurgebieden en de economie en innovatie: "Brabant heeft een bloeiende maakindustrie en met Eindhoven Brainport lopen we voorop in de technische ontwikkelingen. Vooral met bedrijven als Philips, ASML en VDL". Grootste Brabanders: Guus Meeuwis (36 procent), Frits Philips (11 procent), Vincent van Gogh (5 procent).

Limburg

De gemoedelijkheid en een Bourgondische levensstijl zijn ook voor de meeste Limburgers redenen om trots te zijn, maar ook carnaval (vastelaovend) en het dialect scoren in alle leeftijdsgroepen zeer hoog. Veel Limburgers vinden dat het dialect gekoesterd moet worden, omdat het een belangrijke verbindende factor is en de zachte g de bewoners iets eigens geeft. Jongeren noemen nog specifiek de Limburgse vlaai, ouderen wijzen ook op het cultureel erfgoed en de geschiedenis van de provincie. Grootste Limburgers: Toon Hermans (20 procent), André Rieu (12 procent), Frans Timmermans (8 procent).