Vaticaan opent volgend jaar archief van oorlogspaus Pius XII

Paus Franciscus gaat het tot nu toe geheime archief openen van paus Pius XII, het hoofd van de Rooms-Katholieke Kerk tijdens de Tweede Wereldoorlog. Verschillende Joodse organisaties roepen al jaren op tot de opening van het archief van de omstreden paus.

Volgens critici heeft Pius tijdens zijn pontificaat zijn ogen gesloten voor de Holocaust, door zich er niet tegen uit te spreken. Het Vaticaan ontkent dat en stelt dat Pius achter de schermen eraan gewerkt heeft om het leven van Joden te sparen en de situatie "niet erger te maken". De Italiaan Pius werd in 1939 paus en bleef dat tot zijn dood in 1958.

Niet bang

Het archief gaat open op 2 maart 2020, kondigde paus Franciscus aan in een toespraak. "De kerk is niet bang voor het verleden", zei de paus. Franciscus voegde daaraan toe dat er vooroordelen bestaan over wat Pius in zijn leven heeft gedaan. Met de stukken uit het archief kan duidelijkheid komen over de rol van Pius in de oorlog.

Normaal gesproken dient het Vaticaan zeventig jaar na het einde van een pontificaat te wachten met het openen van het archief. Maar de kerk staat onder druk om het archief eerder te openen, omdat mensen die de Holocaust hebben meegemaakt op hoge leeftijd zijn.

Vrije toegang

Het Amerikaans Joods Comité zegt blij te zijn dat het archief opengaat. "We vragen al dertig jaar om de opening van het archief", zegt een woordvoerder tegen Reuters. "Het is belangrijk dat experts van Holocaust-herdenkingsorganisaties uit Israël en de VS objectief naar de informatie kunnen bekijken."

Het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken zegt te hopen dat er "vrije toegang is tot alle relevante archieven".