Overlastgevende asielzoekers nauwelijks te handhaven
De medewerkers in de twee speciale opvanglocaties voor overlastgevende asielzoekers hebben dagelijks te maken met heftige situaties en confrontaties met bewoners. Tegelijk hebben zij nauwelijks middelen om in te grijpen en kunnen zij niet veilig hun werk doen.
Dat blijkt uit een onderzoek van de Inspectie Justitie en Veiligheid in opdracht van staatssecretaris Harbers. "Problemen van bewoners zijn zwaarder dan vooraf algemeen werd ingeschat", concludeert de Inspectie. "De meesten blijven grenzen opzoeken en zijn nauwelijks bereid hun gedrag te verbeteren."
De asielzoekers die op de locaties in Hoogeveen en Amsterdam wonen hebben ernstige psychische problemen, zijn verslaafd aan alcohol of drugs of hebben een crimineel verleden, variërend van aanranding en brandstichting tot zware mishandeling en poging tot moord. Zij komen grotendeels uit veilige landen in Noord-Afrika en maken dus geen kans op een verblijfsvergunning.
Gewelddadig gedrag
Aanleiding van het Inspectie-onderzoek was het overlijden van een Algerijnse asielzoeker in de extra bewaakte opvang in Hoogeveen. De man was diverse malen overgeplaatst vanwege gewelddadig gedrag, ook verwondde hij zichzelf. De psychiatrische hulp die hij kreeg aangeboden werd steeds door hem geweigerd. Uiteindelijk viel hij bij de zoveelste confrontatie met personeelsleden. Hij overleed later in het ziekenhuis als gevolg van die val.
De Inspectie concludeert dat de opvang van deze asielzoeker zorgvuldig is geweest. Het Openbaar Ministerie heeft na onderzoek besloten geen strafrechtelijke vervolging in te stellen. Naar aanleiding van dit incident heeft de Inspectie de gang van zaken op de twee speciale opvanglocaties tegen het licht gehouden en de medewerkers geïnterviewd. De situatie blijkt bijna onhoudbaar te zijn.
Te weinig middelen
De Inspectie adviseert Harbers opnieuw te kijken naar de doelstellingen van de speciale opvanglocaties, die sinds een jaar open zijn. De conclusie is dat de goed bedoelde begeleiding nauwelijks van de grond komt. "De ervaring van de medewerkers is dat deze groep niet of slechts in beperkte mate open staat voor gedragsverandering."
Daarnaast heeft het personeel te weinig middelen om in te grijpen bij de regelmatig gewelddadige incidenten. Het is volgens de Inspectie verstandiger om de medewerkers de mogelijkheid te geven om mensen op te sluiten. Ook moet de politie sneller betrokken worden bij situaties waarin asielzoekers geweld gebruiken tegen de medewerkers.
Harbers onderzoekt de mogelijkheden en komt daar later op terug.