Nieuw gasdebat terwijl Groningers en minister over schade zwartepieten
Minister Wiebes was na zijn bezoek van maandag de provincie Groningen nog niet uit, of hij ontving al een ongekend felle brief van de aardbevingsgemeenten, de provincie Groningen en maatschappelijke organisaties. Zij eisen dat de afhandeling van de schade en de versterking van de huizen in hun provincie versneld wordt.
Lokale en regionale bestuurders vragen verantwoordelijk minister Wiebes met geld over de brug te komen. Minister Wiebes van zijn kant, zegt voortdurend: "Het geld is er". Vandaag praat de Tweede Kamer met de minister over de Groningse gasproblematiek.
Wat is aan de hand? We proberen het in vijf vragen en antwoorden duidelijk te maken.
1: Volgens de minister is er geld, wat klagen de Groningers nou?
Dat geld is gereserveerd inderdaad, maar de gemeenten moeten eerst met plannen komen over hoe zij de versterking aan gaan pakken. De Nationaal Coördinator Groningen moet dan een raming maken van de kosten en inschatten hoeveel inspecteurs en bewonersbegeleiders nodig zijn. Pas als dat gedaan is, keert het ministerie geld uit.
De gemeenten Loppersum en Ten Boer zijn al lang klaar met hun plan, maar de stad Groningen bijvoorbeeld nog niet. En die zegt op haar beurt weer dat de Nationaal Coördinator Groningen nog met meer duidelijkheid moet komen over de capaciteit om de 3000 adressen in de stad te versterken.
2: Als het aan de gemeenten zelf ligt, zoals de minister zegt, moeten ze toch gewoon opschieten?
De gemeenten die het plan klaar hebben, willen aan de slag. Tot nu toe is steeds gezegd dat capaciteit geen probleem is, dus waarom wachten met inspecteren? Alle woningen die op de lijst staan voor versterking, moeten eerst worden geïnspecteerd om te bepalen of het ook echt nodig is. Gemeenten en inwoners begrijpen niet dat de inspectie niet kan starten als capaciteit en geld geen probleem zijn.
3: Maar die versterkingsoperatie was toch al begonnen? De mensen die al een toezegging hebben, zouden toch al worden geholpen?
De versterking van die woningen staat nog steeds stil. Bij veel projecten blijft de versterking hangen in procedures en regels, waaronder de aanbestedingswet. Aannemers zijn bereid om aan de slag te gaan, maar doen dit pas nadat er via een aanbestedingsprocedure een opdracht is gegeven. Omdat het om veel panden gaat, moet de klus worden aanbesteed. Die opdrachten blijven vooralsnog uit.
4: Wat wordt bedoeld met schade-afhandeling en versterking en gaat het eigenlijk niet om hetzelfde?
Ja en nee. Nee, omdat het bij schade gaat om scheuren in muren en verzakkingen van (delen van) woningen. Die schade wordt allemaal vergoed als is erkend dat het door de gaswinning komt. Minister Wiebes heeft een Tijdelijke Commissie Mijnbouwschade Groningen ingesteld voor nieuwe en oude schademeldingen. Die schade wordt dan cosmetisch hersteld.
Ja, omdat het vaak allebei aan de hand is. Huizen die versterkt moeten worden, hebben vaak ook schade. Soms is die schade zo groot dat het onzinnig is om eerst de schade te herstellen en daarna het huis te versterken, of zelfs opnieuw te bouwen.
5: Hoeveel geld heeft minister Wiebes beschikbaar gesteld voor het schadeherstel en voor de versterking?
Voor de vergoeding van de schade is geen maximumbedrag genoemd. Alle door gaswinning veroorzaakte schade wordt vergoed, zeggen Shell en minister Wiebes altijd. Voor de versterking is door het kabinet 400 miljoen euro gereserveerd. Dat is voor 1500 tot 11.000 panden.
Hoeveel het uiteindelijk wordt, is nog niet duidelijk. Dat moet uit fysieke inspecties blijken. Versterking kan betekenen dat alleen muren worden gestut, maar het kan ook betekenen dat een heel gebouw, één huis of rijtjes huizen moeten worden gesloopt en opnieuw opgebouwd.
