Onderzoek naar aanslag die leidde tot genocide in Rwanda gestopt

Het onderzoek naar de vliegtuigcrash waarbij president Habyarimana van Rwanda in 1994 om het leven kwam, is stopgezet. Een Franse rechtbank heeft de zaak gesloten, omdat er gebrek aan bewijs zou zijn. De aanklachten tegen zeven Rwandezen, onder wie de voormalig minister van Defensie James Kabarebe, zijn ingetrokken.

De crash die werd veroorzaakt door een raketaanval, was de directe aanleiding voor een explosie van geweld: de genocide waarbij zo'n 800.000 mensen, vooral Tutsi's, werden vermoord.

Juvenal Habyarimana was een Hutu, die de meerderheid vormen in Rwanda. Hutu-extremisten hielden de Tutsi-minderheid verantwoordelijk voor de crash en gingen over tot het afslachten van Tutsi's en gematigde Hutu's.

Nabestaanden bemanning

De aanslag werd sinds 1998 onderzocht door de Franse autoriteiten. De bemanning van het toestel was Frans en de nabestaanden hadden om het onderzoek gevraagd.

Over de daders is veel gespeculeerd. De eerste onderzoeksrechter die op de zaak zat, stelde dat het waarschijnlijk Tutsi's waren van een door de huidige president Paul Kagame geleide militie die tot doel had om het regime van Habyarimana omver te werpen. Die theorie werd in 2012 minder waarschijnlijk toen ballistisch experts stelden dat de raket mogelijk vanuit een kamp van de presidentiële garde was afgevuurd.

Frankrijk steunde Habyarimana

Het onderzoek lag zeer gevoelig. Niet alleen omdat een aantal mensen dicht bij Kagame onderdeel waren van het onderzoek. Rwanda heeft de Fransen ook lange tijd beschuldigd van medeplichtigheid aan de genocide. Vier jaar geleden zei Kagame nog dat Franse troepen direct betrokken waren, omdat ze milities en militairen van het Hutu-regime zouden hebben getraind.

Frankrijk steunde lange tijd het Hutu-regime dat een controversiële politiek bedreef. Zo voerde Habyarimana in 1975 een eenpartijstaat in die uiteindelijk vooral de Hutu's vertegenwoordigde. Ook werden Tutsi's door de overheid gediscrimineerd. Ze hadden bijvoorbeeld beperkt toegang tot onderwijs. Verder waren gemengde huwelijken verboden.

De Franse regering heeft toegegeven dat er fouten zijn gemaakt, maar benadrukte altijd dat Frankrijk geen rol heeft gespeeld in de genocide.

Een advocaat van de in Frankrijk wonende weduwe van Habyarimana, laat aan persbureau AFP weten dat er beroep zal worden aangetekend tegen de beslissing van de Franse rechtbank.