Stille Nacht: hoopvolle kersthit viert 200ste verjaardag

Het is kerstavond in 1818. In het Oostenrijkse Oberndorf zingen een jonge priester en een bevriende schoolleraar na de mis voor het eerst een nieuw kerstlied: Stille Nacht.

Vandaag, precies tweehonderd jaar later, is het lied in 300 talen vertaald en is het nog steeds een van de populairste kerstliederen wereldwijd.

Hoewel het lied in 1818 voor het eerst werd voorgedragen, begint het verhaal achter de hit al twee jaar eerder, in het najaar van 1816. Na tijden van oorlog was er nog veel politieke en economische onrust in wat nu Oostenrijk is. Het inspireerde de jonge priester Joseph Mohr om een hoopvol kerstgedicht te schrijven.

Twee jaar later vroeg hij een vriend, de muzikale leraar Franz Xaver Gruber, of hij een melodie wilde bedenken bij zijn gedicht, zodat het als lied voorgedragen kon worden. De muzikale begeleiding moest op gitaar, omdat het orgel naar verluidt stuk was.

Stille Nacht werd in 1839 voor het eerst voorgedragen op Amerikaanse bodem. In New York is de verjaardag van het lied gevierd:

Stille Nacht is niet alleen populair onder luisteraars, maar ook onder zangers. Tussen 1978 en 2014 zijn er volgens Time 733 verschillende uitvoeringen van het beroemde lied opgenomen.

Verreweg de populairste versie is van de Amerikaanse zanger Bing Crosby. Hij nam het lied in 1942 op voor zijn kerstalbum Merry Christmas. Crosby's uitvoering staat nog altijd op nummer drie van de best verkochte singles aller tijden.

De bedoeling van Joseph Mohr om mensen met zijn tekst te verbinden beleefde een hoogtepunt tijdens de kerstdagen van 1914, aan het begin van de Eerste Wereldoorlog. Tussen de loopgraven ontstond een spontaan kerstbestand, toen Duitse en Britse soldaten elkaar Stille Nacht en Silent Night hoorden zingen.

De kerstvrede hield uiteindelijk geen stand, maar aangezien de populariteit van het beroemde kerstlied niet afneemt, zal Mohr's hoopvolle boodschap nog jarenlang met Kerst te horen zijn.