Nog op zoek naar een origineel kerstcadeau? Crowdfund een kasteel

Een paar tientjes: meer is niet nodig om jezelf in Frankrijk kasteeldame of -heer te kunnen noemen. Een bedrijf startte daar een crowdfundactie om een afbrokkelend kasteel te redden. Tot Kerst kunnen donoren een bedrag schenken aan chateau de l'Ebaupinay, om het 15de-eeuwse monument nieuw leven in te blazen.

Het kasteel, dat in het westen van Frankrijk ligt, werd in 1793 beschadigd door een brand. Sindsdien brokkelt het langzaam af. Via crowdfunding verzamelden de organisatoren ruim 800.000 euro om het gebouw op te knappen.

Gevers worden beloond: vanaf 50 euro mogen donoren de rest van hun leven gratis naar binnen. Ook krijgen ze inspraak in de restauratie van het kasteel. Voor een euro extra worden de donoren officieel mede-eigenaar van het gebouw.

"We willen het gebouw restaureren zoals het in de Middeleeuwen was, 500 jaar geleden", vertelt Romain Delaume, die met zijn bedrijf de crowdfundactie begon, in The Guardian. "We zijn van plan om houten werkplaatsen te bouwen, stallen, een smederij en een taveerne. Zo krijgen bezoekers het gevoel dat ze echt rondlopen in die tijd." Na het opknappen van het kasteel hoopt het bedrijf jaarlijks zo'n 50.000 tot 60.000 bezoekers aan te trekken.

Ook in Nederland worden crowdfundacties opgezet om monumenten een steuntje in de rug te geven. Zo haalde Landgoed Houdringe in De Bilt dit jaar meer dan 2 miljoen euro op om te verduurzamen. En in Medemblik werd 78.000 euro verzameld om kasteel Radboud op te knappen en nieuwe bezoekers aan te trekken.

Gevers aan kasteel Radboud krijgen 4 procent rente op hun donatie, die beheerder Emma Buis ze uiteindelijk zal terugbetalen. "Je moet zulke kastelen behandelen als bedrijf", vertelt ze, "om ze in leven te houden."

Ook is het belangrijk om donoren inspraak te geven in het kasteel, denkt Delaume. "Iedere gulle gever mag zich kasteelheer van l'Ebaupinay noemen, een chatelain, dat vinden mensen een leuk idee. Ze voelen zich er thuis."

Het is niet de eerste keer dat Delaume een succesvolle kasteel-crowdfundactie opzette om een kasteel te redden. Vorig jaar sponsorden ruim 18.000 mensen het Franse chateau La Mothe-Chandeniers, die daardoor direct mede-eigenaar werden. De actie leverde meer dan 1,6 miljoen euro op, genoeg om het kasteel te restaureren.

Sinds maart dit jaar klust het team aan het vervallen pand, samen met veel vrijwilligers. "Tot zover hebben we alles kunnen doen wat we de mensen hebben beloofd", zei Delaume in oktober tegen CNN. "We hebben het terrein opengesteld en tot juni volgend jaar investeren we in de restauratie van het kasteel."

Commercieel uitbaten

Ook Buis benadrukt dat de betrokkenheid van gevers cruciaal is om een crowdfundactie te laten slagen. "Als een actie de gemeenschap ondersteunt, willen mensen graag helpen. Er moet een maatschappelijke waarde zijn, en het is belangrijk dat je een beetje gun-factor hebt."

"Er zijn maar weinig kastelen in Noord-Holland", vervolgt ze. "Medemblik ligt aan de haven: als je aanlegt met je boot zie je het staan. Het is een icoon: alle Medemblikkers willen daarom dat het behouden blijft."

Inmiddels is Buis al bijna een jaar bezig met de restauratie. "Dat had niet alleen betaald kunnen worden vanuit stichting Kasteel Radboud. Het beheren van zo'n kasteel moet je echt commercieel aanpakken."

Ook Delaume benadrukt dat het belangrijk is om bedrijfskundig naar een restauratie te kijken. "We willen laten zien dat we monumenten niet alleen gered kunnen worden met belastinggeld", vertelt hij. "Dit is een business-model dat werkt."