De strijd van de Noor Sara tegen het afschieten van zijn rendieren
Een man van 26 uit het noorden van Noorwegen vecht tegen de Noorse regering om de slacht van een groot deel van zijn rendieren tegen te houden. De regering wil het aantal rendieren beperken omdat de dieren in de vrije natuur grazen en er vooral in de winter te weinig voedsel is.
Deze week stemde het Noorse parlement over de zaak: de Samische rendierhouder moet vóór nieuwjaar het grootste deel van zijn dieren afmaken, anders doet de overheid dat voor hem.
De juridische strijd in Noorwegen doet denken aan die over het afschieten van edelherten in de Oostvaardersplassen.
Samische traditie
De zaak wordt in Noorwegen gezien als de strijd van David tegen Goliath. De man, Jovsset Ante Sara, begon op zijn zestiende een bedrijf met 71 rendieren. Hij wilde de Samische traditie voortzetten en net als zijn vader en grootvader van de rendierhouderij leven.
De Sami, de oorspronkelijke bevolking in Noord-Scandinavië en Rusland, werden decennialang onderdrukt en als minderwaardig beschouwd. Vooral jonge Sami vechten voor het behoud van hun cultuur en taal. Zo ook Sara, die in 2013 een groep van 150 rendieren had opgebouwd.
Te weinig mos
Vervolgens kreeg hij een aanmaning van de Noorse overheid. Net als andere rendierhouders in de omgeving moest hij een groot deel van zijn rendieren afmaken. In het district Finnmarken is er te weinig voedsel voor de dieren. Rendieren eten een speciaal soort mos en vooral in de winter is het moeilijk voor de dieren om dat onder de sneeuw vandaan te schrapen. Volgens de regering zijn er te veel kalveren die mager zijn en verhongeren.
Sara kreeg te horen dat hij slechts 75 rendieren mocht behouden: te weinig om van te kunnen leven en daarmee de doodsteek voor zijn bedrijf. Rendierhouders in de omgeving schoten te hulp. Ze boden aan om zelf meer rendieren dan verplicht af te maken, om daarmee Sara te sparen. Maar de regering weigerde deze oplossing te accepteren.
Sara besloot daarop in de aanval te gaan. Als eerste rendierhouder in de geschiedenis begon hij in zijn eentje een rechtszaak tegen de staat. Hij werd zowel door de rechtbank als het gerechtshof in het gelijk gesteld. Maar de Noorse overheid ging in beroep en won uiteindelijk bij de Hoge Raad.
Verenigde Naties erbij gehaald
Inmiddels heeft Sara al zijn hoop gevestigd op de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties. De zaak werd eerder dit jaar in behandeling genomen en Sara wil dat de Noorse regering op de uitspraak van de VN wacht. Maar het Noorse parlement besloot deze week, met een krappe meerderheid van drie stemmen, om vast te houden aan de deadline: Sara moet het grootste deel van zijn rendieren voor nieuwjaar afmaken. Volgens de Noorse regering is het niet realiseerbaar om een uitzondering voor Sara te maken.
Veel Sami zijn daar woedend over. Volgens hen wordt het jonge rendierhouders onmogelijk gemaakt om hun cultuur in leven te houden. Ook staan de gebieden waar de rendieren grazen steeds vaker onder druk, door bijvoorbeeld mijnbouw, legeroefeningen of de bouw van waterkrachtcentrales.
Verwacht wordt dat Sara zijn dieren niet zelf gaat afschieten. Onduidelijk is nu hoe het conflict wordt vervolgd.