ECB: economisch herstel grotendeels doordat wij schulden opkochten

• André Meinema

  Verslaggever economie

Het grootschalige opkopen van schulden door de Europese Centrale Bank is in combinatie met de lage rente de belangrijkste oorzaak van het herstel van de economie in de eurozone. Dat heeft bankpresident Mario Draghi gezegd na de laatste vergadering van de ECB van dit jaar.

Het opkopen van staatsleningen van eurolanden, ook wel QE genoemd ('quantitative easing') of geldverruiming, begon in maart 2015. Deze maand loopt het programma af, vrijdag 21 december is de laatste handelsdag. De ECB heeft voor een duizelingwekkende 2575 miljard euro in de economie gepompt.

"Quantitative Easing heeft de euro gered" zegt econoom Carsten Brzeski van de Duitse dochter van ING. "Het aflopen van het opkoopprogramma markeert een belangrijke stap naar een normaal monetair beleid."

Omstreden

De ECB heeft de economische groeiverwachtingen voor dit en volgend jaar iets verlaagd, naar respectievelijk 1,9 en 1,8 procent. Er zijn haperingen en nervositeit op de beurzen en onzekerheid als gevolg van de brexit, maar per saldo blijft de groei stevig. De inflatie daalt de komende tijd iets door lagere energieprijzen. De lonen zullen stijgen door de economische groei, sterke consumptie en lage werkloosheid.

Het opkopen van schulden is omstreden, omdat het riekt naar 'monetaire financiering' waarbij landen elkaars financiën delen en monetair zwakke landen hun problemen over de schutting gooien bij sterkere landen. Het opkoopprogramma zou ook te veel zijn geweest en te lang hebben geduurd, en de afbouw en het terugploegen van het schuldpapier in de markt zou tot problemen kunnen leiden.

Anderzijds is onder het programma de economie in de eurozone inderdaad gegroeid, de werkloosheid fors gedaald, en er zijn acht miljoen banen bijgekomen. De rente voor schulden, kredieten en hypotheken is gedaald.

Het zal nog jaren voor het weer normaal is. Het opgekochte schuldpapier blijft nog lang in handen van de ECB en de nul procent basisrente zal pas na de zomer van 2019 of misschien pas in 2020 verhoogd worden. Dat laatste zal Draghi dan niet meer meemaken, want in december 2019 zit zijn termijn erop.