Honderden vrouwen beschuldigen Braziliaans medium van misbruik

• Anne ter Rele

  redacteur Online

In Brazilië hebben in een paar dagen tijd honderden vrouwen het wereldberoemde medium João Teixeira de Faria (76) beschuldigd van seksueel misbruik. Het Openbaar Ministerie in Brazilië wil de genezer in preventieve hechtenis nemen, nu er 200 aanklachten zijn binnengekomen.

Aanleiding voor de stortvloed van aanklachten is het populaire tv-programma Conversa com Bial van afgelopen vrijdag en in het bijzonder het verhaal van de Nederlandse choreograaf Zahira Lieneke Mous. Zij vertelde in de uitzending, als enige herkenbaar in beeld, hoe de genezer haar verkrachtte. Ze bezocht hem voor een spiritueel consult.

"Het is een open wond", vertelt ze aan de NOS. "Maar ik wil een stem zijn voor alle andere vrouwen die hij heeft misbruikt."

In de ruim 40 jaar dat hij actief is, bezochten honderdduizenden mensen De Faria, die de bijnaam João de Deus (Jan van God) draagt. In zijn kliniek in Abadiânia, niet ver van de hoofdstad Brasilia, zou hij hen genezen van trauma's, kanker of multiple sclerose. Een opleiding tot arts volgde De Faria nooit: naar eigen zeggen draagt hij de 'entiteiten van overleden artsen' met zich mee, die hem helpen bij operaties.

"De Faria is een van de beroemdste genezers in Brazilië", legt correspondent Marc Bessems uit. "Dus je kan je voorstellen dat dit al dagen voorpaginanieuws is hier. Als deze aanklachten waar blijken te zijn, is het de grootste misbruikzaak in Brazilië ooit."

Ook Mous reisde af naar Brazilië, in de hoop seksueel misbruik uit haar jeugd te verwerken. "Voorheen had nog weinig gewerkt, dus het voelde alsof ik niets te verliezen had. Ik had zijn boeken gelezen. Ik had de documentaire, die Oprah Winfrey in 2012 over hem maakte, aandachtig bekeken. Het leek me heel bijzonder."

Maar tijdens hun eerste ontmoeting, een privé-consult legt De Faria haar hand op zijn penis. Hij trekt zich af en zegt dat Mous blij moet zijn. "Ik dacht: dit is geen healing, dit is onacceptabel", vertelt ze. "Wat is er aan de hand? Maar tegelijkertijd voelde ik een soort energetische verlamming, die ervoor zorgt dat je niet weg kunt." Op een andere dag trekt De Faria Mous naar zijn badkamer, en verkracht haar. Na vijf weken verlaat ze de kliniek.

"De Faria is een monster", vertelt Mous, die na haar tv-optreden weer terug is in Nederland. "Ik had al een sterk vermoeden dat er honderden, duizenden vrouwen door hem zijn misbruikt, en dat wordt nu bevestigd."

Angstcultuur

De afgelopen dagen ontving Mous ook veel persoonlijke berichten van vrouwen die door De Faria zijn misbruikt. "Ik denk dat ik een deur heb opengezet", zegt ze. "Er heerst een angstcultuur in Brazilië. Er is in het land veel corruptie en geweld, vooral tegen vrouwen. Uit angst voor repercussies heeft men zich voorheen stilgehouden. Daar lijkt nu verandering in gekomen."

Ook vrouwen die door anderen zijn misbruikt, sturen haar berichten met hun verhaal. "Dit gaat over meer dan alleen De Faria, het is een groter probleem", denkt ze.

De bal is inderdaad gaan rollen door het verhaal van Mous, zegt Bessems. "Zij is de enige die met naam en toenaam durfde te praten. En dat is wat nodig is in misbruikzaken: er moet ergens iemand opstaan. En in Brazilië moet je echt wel lef hebben om op te staan tegen zo iemand."

Mous vermoedt dat het misbruik al tientallen jaren aan de gang is. "De Faria werkt al 44 jaar in zijn kliniek. Hij is schatrijk, kent politici en kan mensen omkopen. Er zijn wel pogingen geweest om aangifte tegen hem te doen, maar veel vrouwen zijn bang voor de gevolgen. Hij heeft genoeg geld om ervoor te zorgen dat die verhalen in de doofpot belanden."

De Faria, die alle aanklachten ontkent, verscheen gisteren voor het eerst sinds de tv-uitzending in het openbaar. Hij stond voor zijn kliniek, met om hem heen zo'n 400 patiënten om hem te steunen. "Hij was altijd aanwezig met zijn liefde, nu zijn we klaar om hem te verdedigen", zegt een vrouw die al sinds 1985 naar Abadiânia komt tegen nieuwssite Veja.

"Ik snap dat mensen in die bubbel zitten", reageert Mous. "Als je niet misbruikt bent, is het moeilijk te begrijpen dat het plaatsvindt. Maar ik wil niemand overtuigen: ik weet zelf wat er is gebeurd."

De harde kern gelovigen verdedigt hem inderdaad nog, zegt Bessems. Maar toch zullen er gevolgen zijn voor De Faria. "Zijn kliniek is een soort bedevaartsoord. Een echte geldmachine. Die plek zal wel last krijgen van terugval. Dat kan financiële problemen voor hem opleveren." Toch zullen dit voor Brazilië alleen kortetermijngevolgen blijven, zegt Bessems. "De spirituele cultuur in Brazilië is zo groot. Dit schandaal zal effect hebben op De Faria, maar of het ertoe leidt dat ook andere gebedsgenezers minder geraadpleegd worden? Nee."

Open wond

Mous is blij met de aandacht voor haar verhaal, maar worstelt er ook mee. "Iedere keer het verhaal vertellen, of andermans verhaal horen, doet wel pijn. Het maakt het moeilijk mijn eigen trauma te verwerken."

Door toch naar buiten te treden hoopt ze andere slachtoffers te inspireren ook een klacht in te dienen bij het Braziliaanse OM. "Dat kan ook vanuit Nederland. Het belangrijkst is nu dat het monster wordt opgepakt."