Nieuwe sprinters bijna het spoor op, 'speciaal voor lange Nederlanders'

• Rop Zoutberg

  correspondent Spanje

Reizigers tussen Den Haag en Haarlem zien ze zondag voor het eerst. Dan neemt de NS een serie compleet nieuwe sprinters in de dienstregeling op. De 118 treinen komen uit Baskenland en zorgen voor 20.000 extra zitplaatsen. Toch lossen die maar kort iets op aan de problemen op het overvolle spoor.

Het geel en blauw van de Nederlandse spoorwegen knalt je tegemoet in de stromende regen op een Baskisch industrieterrein. Daar kreeg de meer dan honderd jaar oude treinfabriek Construcciones y Auxiliar de Ferrocarriles (CAF) de opdracht voor 118 sprinters."We hebben niet eerder treinen gemaakt met zulke hoge deuropeningen. Zodat lange Nederlanders er goed in passen", grijnst een directeur van de Baskische fabriek.

Grachtenpand en Mondriaan

In de coupés gaat het langs fiets- en rolstoelplaatsen, oplaadpunten voor telefoons, wifi-netwerk, gescheiden afvalbakjes en oneindig veel Mondriaan op de wanden. Roel Okhuijsen, de 2.03 meter lange NS-directeur Nieuw Materieel, is uitgelaten als hij in de toiletten de plaatjes van grachtenpanden laat zien. In de wc is ruimte voor wel acht passagiers. "Schitterend. Ook een rolstoel kan hier draaien."

Correspondent Rop Zoutberg nam een kijkje in de Baskische treinenfabriek in Beasain, waar de nieuwe sprinters voor Nederland zijn gebouwd:

Ze zaten er afgelopen jaren bovenop bij de treinfabriek CAF, erkent Okhuijsen. Dat kwam vooral door de mislukking van het project met de Fyra. De levering in 2012 van ondeugdelijk materieel van het Italiaanse AnsaldoBreda kostte de NS uiteindelijk honderden miljoenen.

"We zijn er deze keer vanaf het begin samen mee bezig geweest. De trein is getest bij min 25 tot plus 40 graden. We weten dat aan de voorkant de treinenbouwer CAF in staat is een hele goeie trein te bouwen. Maar we hebben ook echt samenwerking gezocht. Het ontwerp en het bouwen is met elkaar gebeurd. We deden kwaliteitscontroles en alle checks om ervoor te zorgen dat er een hele goede trein voor onze reiziger uitkomt."

Ook in Tsjechië is de trein eindeloos uitgeprobeerd, op een testbaan waar tienduizenden kilometers lang rondjes werden gereden.

De komende jaren investeert NS 2,5 miljard euro in nieuwe sprinters en intercity's. Toch zullen die maar betrekkelijk kort de drukte de overvolle treinen verlichten, erkent Okhuijsen.

"Natuurlijk moeten er op langere termijn meer dingen gebeuren. We moeten ook gaan kijken wat we bij de infrastructuur nog meer kunnen, naar uitbreiding van stroomvoorziening, naar meer rails op sommige plekken. Er komt al een nieuw beveiligingssysteem. Daardoor kunnen treinen straks dichter op elkaar rijden."

In de enorme productiehal zetten lassers de kozijnen in nog lege kooien van de Nederlandse sprinters. De NS was nogal veeleisend, zegt Xabier Elizondo, die het project bij de treinfabriek CAF leidde. "Maar ze zijn ook in alle fasen van het project met ons meegegaan. Waar het om ging is dat we een gezamenlijk doel hadden: de best mogelijke trein voor het Nederlandse spoor maken."

De sprinter werd gebouwd op een platform dat de fabriek ook voor andere landen maakt. Toch is de trein heel Nederlands, wijst Elizondo. "Moet je kijken hoe groot de dozen zijn die we op het onderstel neerzetten. Het is allemaal heel breed en hoog, gemaakt voor lange Nederlanders."

Het contract voor de sprinters werd al vier jaar geleden getekend. Het kwam voor de Baskische treinfabriek in het holst van de economische crisis, vertelt Elizondo. "We hebben het als een grote overwinning gevierd. Niet alleen omdat de order zo groot was. Ook omdat we ineens toegang kregen tot de belangrijke markt in het noorden van Europa."

Treinfabriek CAF is momenteel halverwege de order van de nieuwe sprinters. Die worden als bouwpakket naar Nederland vervoerd, omdat het spoor in Spanje een andere breedte heeft. Dat gaat dus per schip over het water.