Ramptoestel Lion Air 'niet vliegwaardig': systeem drukte neus omlaag

De piloten van het vliegtuig van Lion Air dat vorige maand bij Indonesië in zee stortte, hadden al direct na de start grote problemen met de besturing. Sensoren van de Boeing 737 gaven verkeerde informatie. Daardoor stuurde het automatische veiligheidssysteem waarschijnlijk voortdurend de neus van het vliegtuig naar beneden.

Dat blijkt uit een eerste rapport van de Indonesische autoriteiten over de vliegramp. Volgens de onderzoekers was het toestel al "niet vliegwaardig" tijdens een vlucht van Bali naar Jakarta, een dag voor de crash op 28 oktober. De piloten hadden toen te maken met dezelfde technische problemen en schakelden het veiligheidssysteem uit om zo alsnog de vlucht te kunnen voltooien.

Cockpitvoicerecorder nog op zeebodem

De piloten die het toestel een dag later bestuurden, zouden het toestel steeds handmatig weer omhoog hebben getrokken toen het probleem zich weer voordeed. Maar het systeem drukte elke keer na vijf seconden de neus naar beneden. In totaal herhaalde dat 'gevecht' met het toestel zich 26 keer. Uiteindelijk stortte het vliegtuig in de Javazee. Alle 189 inzittenden kwamen om.

Een deskundige zegt tegen persbureau AP dat het erop lijkt dat de piloten niet herkenden wat er nu eigenlijk mis was in het systeem en niet wisten hoe ze het automatische veiligheidssysteem moesten uitzetten.

Het Indonesische onderzoek bevindt zich in een nog vroege fase. Zo ligt de zwarte doos met daarop de geluiden vanuit de cockpit en de communicatie tussen de piloten onderling - de cockpitvoicerecorder - nog ergens op de zeebodem. Conclusies over oorzaak en schuldvraag zijn daarom niet getrokken in het nieuwste rapport.

Noodaanwijzing

Begin deze maand gaf de Amerikaanse luchtvaartautoriteit een noodaanwijzing voor piloten uit, kort nadat vliegtuigbouwer Boeing met een waarschuwing was gekomen. Ook toen was al duidelijk dat er een fout in een sensor zat waardoor de neus naar beneden kon kantelen.

De luchtvaartautoriteit heeft toen ook uitgelegd wat piloten moeten doen om weer controle over het vliegtuig te krijgen.

Gegevens uit de zwarte doos van het Lion Air-toestel lieten eerder zien dat er opvallende snelheids- en hoogteverschillen waren. Passagiers die een dag eerder in hetzelfde toestel vanuit Bali naar Jakarta waren gevlogen, meldden ook al dat het toestel enkele keren snel hoogte verloor en dan weer naar boven klom, afremde en weer hoogte verloor.