Verkiezingsdag in 37 gemeenten, waaronder Groningen

Acht maanden na de landelijke gemeenteraadsverkiezingen mogen vandaag zo'n 700.000 kiesgerechtigden alsnog naar de stembus. Ze kunnen stemmen voor de gemeenteraad van twaalf fusiegemeenten, die ontstaan uit de herindeling van 37 huidige gemeenten.

In sommige gevallen gaat het om een uitbreiding van een bestaande gemeente, maar in de meeste gevallen ontstaan er nieuwe gemeenten met een nieuwe naam. Dit zijn de betrokken gemeenten.

Noardeast-Fryslân

De gemeenten Dongeradeel, Ferwerderadiel en Kollumerland fuseren tot de gemeente Noardeast-Fryslân, samen goed voor 45.000 inwoners. Aanvankelijk praatte ook de gemeente Dantumadiel mee, maar die zag er uiteindelijk van af.

Groningen

Haren heeft zich tot afgelopen zomer met hand en tand verzet, maar de landelijke politiek besliste dat het villadorp wordt toegevoegd aan Groningen Stad. De bevolking van Haren had zich in een referendum massaal uitgesproken tegen een fusie. Politici hielden vast aan de belofte van de provincie dat niemand tegen zijn zin hoefde te fuseren. Maar drie jaar geleden veranderde dat allemaal. Er is geprocedeerd tot aan de Raad van State, er is zelfs aangifte gedaan van valsheid in geschrifte, maar het heeft de fusie niet kunnen stoppen. Ten Boer doet ook mee aan de fusie, maar omdat ze al lang ambtelijk samenwerkt met Groningen, voelt aansluiting bij de stad voor Ten Boer heel natuurlijk. Het nieuwe Groningen groeit naar bijna 230.000 inwoners, net zoveel als Eindhoven, de vijfde stad van het land.

In een hotel in Groningen kon 's nachts al worden gestemd. Daar kwamen vooral studenten op af:

Het Hogeland

Grenzend aan de Waddenzee ontstaat aan de noordkant van de provincie Groningen de gemeente Het Hogeland uit een fusie van Bedum, de Marne, Eemsmond en Winsum, samen goed voor 49.750 inwoners. De naam verwijst naar het historische district Hogeland of Hoogeland. Driekwart van de inwoners koos voor deze naam.

Westerkwartier

Winsum gaat grotendeels naar Het Hogeland, maar niet helemaal: een paar dorpen gaan deel uitmaken van het aangrenzende Westerkwartier, dat verder bestaat uit Grootegast, Leek, Marum en Zuidhorn (62.750 inwoners)

Haarlemmermeer

De kleine gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude, nabij Schiphol, gaat samen met het veel grotere Haarlemmermeer. Daarmee komt een einde aan een zelfstandige status die het sinds 1857 bezat. Het inwonertal van Haarlemmermeer komt op 154.000.

Hoeksche Waard

De Hoeksche Waard is al eeuwen bekend als een van de Zuid-Hollandse eilanden, maar het is vanaf 1 januari ook een gemeente, gevormd door Binnenmaas, Cromstrijen, Korendijk, Oud-Beijerland en Strijen. Er wonen 85.000 mensen. Ook het eiland Tiengemeten maakt deel uit van de gemeente.

Molenlanden

Eveneens in Zuid-Holland fuseren Giessenlanden en Molenwaard tot Molenlanden. Beide waren al het resultaat van fusies: Giessenlanden is in 1986 ontstaan, Molenwaard bestond pas sinds 2013. De beroemde molens van Kinderdijk behoren ook tot de gemeente, die 43.500 inwoners krijgt.

Noordwijk

Noordwijk en Noordwijkerhout fuseren, maar de naam blijft Noordwijk. Daarvoor is gekozen omdat Noordwijk een sterk toeristisch merk is en om de associatie met het Europese ruimtevaartcentrum ESTEC te behouden. Noordwijkerhout noemt zich het Hart van de Bollenstreek, omdat het het grootste oppervlakte aan bollenvelden heeft. Het nieuwe Noordwijk krijgt ruim 42.000 inwoners.

Vijfheerenlanden

Enigszins opmerkelijk is de fusie van Leerdam, Zederik en Vianen tot de gemeente Vijfheerenlanden (55.000 inwoners). Opmerkelijk omdat Leerdam en Zederik nu Zuid-Hollandse gemeenten zijn en na 1 januari aan de provincie Utrecht worden toegevoegd. De nieuwe gemeente ontleent de naam aan het gebied dat van oudsher Vijfheerenlanden heet.

West Betuwe

In Gelderland fuseren Geldermalsen, Lingewaal en Neerijnen tot de gemeente West Betuwe. De drie gemeenten waren zelf al het product van herindelingen in de jaren zeventig en tachtig. West Betuwe telt straks zo'n 50.000 inwoners.

Altena

In Noord-Brabant fuseren Aalburg, Werkendam en Woudrichem tot de gemeente Altena (54.000 inwoners). Altena, genoemd naar het Land van Altena, wordt met een oppervlakte van 226 vierkante kilometer de grootste gemeente van Noord-Brabant.

Beekdaelen

Nuth, Onderbanken en Schinnen vormen samen de nieuwe Limburgse gemeente Beekdaelen (36.000 inwoners). De naam verwijst naar de aanwezige beekdalen van o.a. de Roode Beek en de Geleenbeek.

Op dit moment telt Nederland nog 380 gemeenten. Na 1 januari zijn dat er nog 355. Tweehonderd jaar geleden waren er nog meer dan 1200.