In jachthavens vraagt niemand zich af of je drugs aan het verslepen bent

• 

  Remco Andringa

  redacteur Politie en Justitie

Gaat het over drugscriminaliteit in Nederland, dan gaat het vaak over Noord-Brabant en Limburg. Maar ook andere provincies hebben te maken met de omvangrijke drugsindustrie.

Het kabinet steekt daarom geld in tientallen projecten om 'ondermijnende criminaliteit' tegen te gaan. Zoals in Noord-Holland, waar drugs wordt gesmokkeld met kleine boten.

"Die smokkel vindt plaats met zeilboten, plezierjachten en vissersboten", vertelt officier van justitie Annette van Kooij. "We zien dat in dit soort boten verborgen ruimtes worden gebouwd om drugs in te verstoppen."

Vanuit Nederland worden wiet en xtc naar andere landen gebracht, terwijl hasj en cocaïne hier naartoe wordt gevaren. "We zien ook dat containerschepen drugs droppen op de Noordzee. Snelle motorbootjes pikken het op en brengen het aan land."

Topje van de ijsberg

Europese opsporingsdiensten onderschepten de afgelopen anderhalf jaar bijna twintig kleine boten met drugs aan boord. Opvallend genoeg kwamen de verdachten in twee derde van die zaken uit Noord-Holland. "Dat betekent dat wij een probleem hebben met maritieme smokkel", zegt Van Kooij. "We zien nog maar het topje van de ijsberg. Er zijn veel meer mensen en boten bij deze vorm van smokkel betrokken."

Omdat de controle in de grote zeehavens verbetert, wijken criminelen uit naar jachthavens. Een verontrustend verschijnsel, vindt de Haarlemse burgemeester Jos Wienen, die als regioburgemeester ook optreedt voor andere Noord-Hollandse gemeenten. Volgens Wienen zijn alleen al in Noord-Holland vermoedelijk honderd kleine boten betrokken bij drugstransporten.

In jachthavens kunnen criminelen relatief anoniem opereren. Er is weinig toezicht en registreren hoeft lang niet altijd. Wienen: "Als je met een zeewaardig schip een jachthaven in komt varen, denkt niemand: zijn die misschien drugs aan het verslepen? Daar kunnen ze dus makkelijker hun gang gaan."

Criminelen proberen ook voet tussen de deur te krijgen bij de exploitatie van jachthavens, zegt Wienen. "Soms heb je het idee: heb ik nu te maken met bonafide ondernemers of zit ik te praten met criminelen? Daar moeten we echt vanaf."

Het met drugssmokkel verdiende geld wordt op verschillende plekken in Noord-Holland geïnvesteerd, merkt officier van justitie Annette van Kooij. "Afgelopen zomer is er nog iemand in het buitenland aangehouden met honderden kilo's cocaïne in een boot. Die persoon bleek tientallen panden te hebben in onze regio."

Burgemeester Wienen is dan ook blij met de extra middelen om de georganiseerde misdaad aan te pakken. In Noord-Holland gaat het budget van 750.000 euro naar 4,5 miljoen euro per jaar. "Toch is het nog maar een klein beetje, vergeleken met de miljarden die in deze sector omgaan. Het geld is een enorme impuls, maar of het genoeg is zal moeten blijken."

De drugssmokkel op zee blijft een ingewikkeld probleem, benadrukt officier van justitie Annette van Kooij. "Het doet zich al decennialang voor. Dus het zal veel tijd en energie kosten om hier effectief tegen op te treden."

Dan spelen naast drugssmokkel ook nog zaken als gedwongen prostitutie, mensenhandel en arbeidsuitbuiting. Wienen spreekt van een "smerige sector", een criminele wereld die hem inmiddels persoonlijk lijkt aan te vallen. Sinds september wordt de Haarlemse burgemeester beveiligd wegens bedreigingen. Vorige maand moest hij zelfs onderduiken. Om veiligheidsredenen verschijnt Wienen nog maar weinig in het openbaar.

Is hij slachtoffer van de strijd tegen de georganiseerde misdaad? "Het precieze verband weet ik niet, ik weet alleen dat er ernstige bedreigingen zijn. Ik ben goed beveiligd en ben vastbesloten mijn werk te doen. Dat lukt ook. Wij gaan als overheid niet opzij, niet voor bedreiging en niet voor geweld. Het kan niet dat we in een soort maffiastaat terecht komen, waar mensen met heel veel geld en lak aan de regels bepalen wat er gebeurt."

Swipe hieronder door de afbeeldingen om te zien welke problemen in welke provincie spelen: